Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından yayımlanan yeni rapor, iklim değişikliğinin etkilerini çarpıcı bir şekilde gözler önüne serdi. 2015-2024 döneminin, kayıtlara "en sıcak 10 yıl" olarak geçtiği belirtilirken, 2024'teki ortalama küresel sıcaklıkların sanayi öncesi dönem olarak kabul edilen 1850-1900 yıllarına göre 1,5 santigrat derecenin üzerine çıktığı kaydedildi.
Sıcaklık Artışının Temel Nedenleri
Rapor, rekor düzeydeki sıcaklık artışının başlıca sebeplerini de ortaya koyuyor. Bu faktörler arasında artan sera gazı emisyonlarının etkisi büyük bir yer tutarken, gezegeni soğutan La Nina olayının El Nino'ya dönüşmesi de bu artışı hızlandırdı. Ayrıca, güneş döngüsündeki değişiklikler, volkanik patlamalar ve atmosferdeki soğutucu aerosollerdeki azalma da küresel sıcaklıkların yükselmesine katkıda bulundu.
Okyanuslardaki Isı Artışı ve Etkileri
2024 yılının, son 65 yılın "en sıcak okyanus yılı" olduğu belirtilirken, bu durumun deniz ekosistemlerini tehdit ettiği vurgulanıyor. Artan sıcaklıklar, biyolojik çeşitliliğin azalmasına, deniz seviyelerinin yükselmesine ve ekosistemlerin bozulmasına yol açıyor. Uzmanlara göre, okyanuslardaki bu sıcaklık artışı, 21. yüzyıl boyunca devam edecek.
Buzullar ve Deniz Seviyesindeki Yükseliş
Raporda, Antarktika’daki buzulların son 3 yıl içinde en düşük seviyeye gerilediği ve buzullardaki kütle kaybının kayıtlardaki en yüksek seviyeye ulaştığı bildirildi. Bunun sonucunda, deniz seviyesindeki yükselme oranı 1993’ten bu yana iki katına çıkarak 2024’te zirveye ulaştı.
Doğal Felaketler ve Aşırı Hava Olayları
WMO raporu, iklim değişikliğinin yol açtığı doğal felaketlerin son yıllarda çok daha büyük etkilere sahip olduğunu ortaya koyuyor. 2024'te bu olaylar nedeniyle yerinden edilen insan sayısı, son 16 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Kasırga, sel ve orman yangınları gibi felaketlerin şiddeti ve sıklığı artmaya devam ederken, bu durumun ekonomik ve sosyal maliyetleri de giderek büyüyor.
Yetkililerden Acil Eylem Çağrısı
WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo, "Tek bir yılda 1,5 santigrat derecenin üzerinde bir artış, Paris Anlaşması’ndaki sıcaklık hedeflerinin ulaşılamaz olduğunu göstermese de, gezegenimizin artan risklere maruz kaldığının bir kanıtıdır." diyerek acil eylem çağrısında bulundu.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ise, "Gezegenimiz giderek daha fazla tehlike sinyali veriyor ancak bu rapor, uzun vadede 1,5 santigrat derece sınırını koruma şansımızın hâlâ olduğunu gösteriyor. Liderler harekete geçerek temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmelidir." dedi.
Çözüm Önerileri
Uzmanlar, iklim değişikliği ile mücadelede sera gazı emisyonlarının azaltılmasının, yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmenin ve erken uyarı sistemlerinin güçlendirilmesinin kritik önem taşıdığını vurguluyor. Hükümetlerin ve bireylerin sürece duyarlılıkla yaklaşması, dünyamızın geleceği için hayati bir rol oynuyor.
