4. Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) Küresel Medya Çalıştayı, mesleki sorunlar ve çözüm yolarının yanı sıra birçok konunun ele alındığı sunumlarla Alanya EFTELİA Marin Otel’de gerçekleştirildi. Çalıştayda, yerli ve yabancı gazeteciler sektörel ve toplumsal işbirliği ile dayanışma olanaklarını da ele aldı.
4. Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) Küresel Medya Çalıştayı’na deprem bölgesinden katılan gazeteciler, “6 Şubat 2023 depremini unutmayın, unutturmayın” derken Filistin’de görev yapan gazeteciler de yaşadıklarını anlatarak bölgede gazetecilerin katledildiği ve etkilendiğini belirtti.
Küresel Gazeteciler Konseyi’nin 5’nci Yaşı
KGK Küresel Medya Paneli, 3335 sayılı yasayla “Uluslararası Birlik” statüsünde 14 Ekim 2019 tarih ve 1660 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan KGK’nın 5. kuruluş yıldönümü pastasının kesilmesiyle başladı. KGK Genel Başkanı Mehmet Ali Dim, duayen gazeteci Yavuz Donat’ı sahneye davet ederek “5. yıl pastamızı Yavuz Abi’nin kesmesini istiyorum. Çünkü konseyimizin fikir babası kendisidir. Hayırlı uğurlu olsun. Nice 55 yıllara” dedi.
KGK Küresel Medya Çalıştayı’nda, mesleki gelişim ve gazeteciliğin geleceği (Dijitalleşme ve yapay zeka, vb. gibi) konuları ele alındı. Çalıştayda aynı zamanda gazeteci olan TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Doç. Dr. Hüseyin Yayman, başta Google olmak üzere günümüz sosyal medya mecralarıyla ilgili yasal düzenlemeler ve düşünülen hukuki gelişmeler hakkında bilgilendirmede bulundu.
Konuşmasına KGK Genel Başkanı Mehmet Ali Dim’e teşekkür ederek başlayan Yayman,“Böyle bir organizasyonu yapmak büyük bir yetenektir, gazetecileri bir arada toplamak zor iştir. Böyle toplantılara daha çok ihtiyacımız var. Sayın Dim’e teşekkür ediyorum” dedi.
Yayman: “Hayat dijitalleşti”
Yayman, “Dijitalleşme artık hayatın gerçeği. Sadece gazeteler değil ekonomi, sanat, kısacası topyekun hayat dijitalleşti. Ancak biz dijitalleşmeyi dejenerasyon, siber faşizm, istismar, aklımıza gelebilecek her türlü olumsuzlukla birlikte anar vaziyetteyiz. Bunu derhal değiştirmemiz lazım. Dijitalleşme bahsinde son cümlem şu olsun; ulus aşırı dijital ağlar kendilerini yasamanın, yürütmenin, yargının, ulus devletin üstünde görüyor. Bu çok ciddi bir tehdidi beraberinde getiriyor. Youtube’un 60 milyon, Instagram’ın 60 milyon, Facebook’un 35 milyon, Tiktok’un 30 milyon, X’in 20 milyon takipçisi var. Aileyi, çocuğu, kadını, kamu düzenini korumalıyız” dedi.
Prof. Dr. Avşar: Meslekleri meslek yapan etik kurallarıdır
Yayman’ın moderatörlüğünü yaptığı medya panelinde Prof. Dr. Zakir Avşar “Güncel olaylar ışığında medyada etik duruş” konusunu ele aldı. Avşar, “Geleneksel medyadan dijital medyaya hızlı bir giriş yaptık. Doğal olarak bunun sancılarını yaşıyoruz. Meslekler, etik kuralları kendileri zaman içerisinde oluştururlar. Meslekleri meslek yapan etik kurallarıdır. Etik kuralı olmayan meslek, meslek değildir. Meslekler kendi kendilerini denetleyebilmeli. Mesleki örgütler bunu kendileri yapmalı. O zaman sansür denilen kavramı hiç bir zaman tartışmayız. Hızın şehvetine kapılıp haberi herkesten önce vermek istenince hakikat ortadan kayboluyor. En büyük sorun bu. Biz gazeteciler her zaman hakikati üstün tuttuk, bunun için bedeller ödedik, hala da bedeller ödüyoruz. Gazeteciliği ulvi bir meslek yapan husus hakikat mücadelesidir. Bu mücadele sürdürülmezse gazetecilik olmaz. Tıklanma, etkileşim kavramları mesleğimizi öldürüyor. Biz geleneksel gazeteciliği reyting ve tiraj için yapmıyorduk. İşimizi doğru yaptığımızda kendiliğinden bunlar geliyordu. Şimdi temel problemimiz bu. Denetimi idareye bırakmamak lazım. İdarenin denetimi her zaman isabetli değildir. Ortak denetim öneriyorum. Burada iş, denetimi idareye bırakmamak zorunda olan gazetecilere düşüyor. Eğer gazeteciler bunu yapmazsa dışarıdan müdahaleler sıklaşır. Kendi içimizde çürümemeliyiz ve mesleğimizi korumalıyız. Eğer etik kodlara dikkat edersek bizi kimsenin denetlemesine gerek kalmaz. Dünyadaki etik kodlar arasında neredeyse fark yok. Demek ki aklın yolu bir. Bu kodlara uyduğumuz zaman sorun biter” şeklinde konuştu.
Küçükşabanoğlu: “Yapay zeka bir ütopya değil, geleceğin değil bugünün teknolojisi”
Yapay Zeka Politikaları Derneği Başkanı ve tanınmış Teknoloji İletişimcisi Zafer Küçükşabanoğlu ise “Medyada yapay zeka” konusunu ele aldı.
Nazik daveti, heyecanı ve başarılı organizasyonu için Mehmet Ali Dim’e alkış isteyerek başlayan ve konuşmasında yapay zekanın önemine dikkat çeken Küçükşabanoğlu, “Teknolojinin bu kadar geliştiği, yapay zekanın konuşulduğu bu dönemde korku ve kaygı duyan insan grubu var. Tam karşısında ise ‘Dünya bir sayfa değiştiriyor. Teknoloji artık bu sayfanın merkezinde’ diyerek heyecan ve merak duyan bir insan grubu da var. Korku ve kaygının bir anlamı yok. Heyecan ve merak duyup, teknolojinin imkanlarından faydalanmak gerek. Artık dünya bir transformasyona, değişim ve dönüşüme girdi. Dünya yepyeni bir sayfaya geçiyor. Biz de tam bu geçiş döneminin ortasındayız. Bu döneme denk geldik. Sanayi devrimlerinde hep geç kaldık. İtici güç şu anda yapay zeka ve bu kez de geç kalırsak oyun dışı kalacağız. Yapay zeka bir ütopya değil, geleceğin değil bugünün teknolojisi” dedi.
Tüm dünyanın yapay zekayı gündemine almış durumda olduğunu belirten Küçükşabanoğlu, “Peki yapay zeka gazetecilerin mesleğini elinden alacak mı? Yapay zeka gazetecilerin rutin haber üretim süreçlerini hızlandırabilir, veri analizi ve içerik sonuçlarını yapabilir. Otomatik yazım kolaylığı var. Ancak gazeteciliğin araştırma, analiz, etik ve karar verme gibi insani becerilere dayanan yönleri şu anda yapay zekayı zorlar. Bu karmaşık işleri yapay zekanın şu anda yapamayacağı söyleniyor. Ancak kendimizi geliştirmezsek 10 sene sonra bu durum farklılaşabilir. Örneğin röportajı yazıya dökmek gibi işlerde yapay zeka ile zaman kazanıp, zamanımızı daha verimli harcayabiliriz. Özetle yapay zekayı kullanmazsak, oyunun çok gerisinde kalırız. Yapay zeka çağı başladı. Türkiye’de 85 milyonun yapay zeka ile ilgilenmesi gerekiyor. Magazin konusu değil artık bu. Tüm Türkiye ilgilenmeli ve meslekleri ile yapay zekayı entegre etmeli” şeklinde konuşarak tüm medya mensuplarına yapay zeka eğitimi seferberliği başlatılmasını önerdi. Küçükşabanoğlu, aynı zamanda “Henüz toplumumuzun yüzde 5’i yapay zekayı tanımlayabiliyor. O nedenle topluma yapay zekayı öğretmeliyiz. Yapay zeka teknolojisi anbean kendisini geliştiriyor. Türkiye artık bu konuya magazinsel bakmamalı” dedi.
Bayazıt’tan Sosyal Medya Analizi
KGK Genel Başkan Vekili İsmail Bayazıt ise “Big data” konusunda önemli değerlendirmelerde bulunarak veri analizi, internette data, haber girişi ve yorum gibi konulara değindi ve her gün 2 trilyon veri girişi yapıldığını söyledi. Verinin güvenliği ve kalitesinin önemine de vurgu yapan Bayazıt, sosyal medya kullanıcılarının hangi lokasyonlarda hangi mecraları kullandıklarını, içerik dağılımının ne şekilde olduğunu da detaylarıyla aktardı. Bayazıt, Türk dünyasında sosyal medya kullanıcılarının sırasıyla en çok güvenlik, savunma, eğitim, spor, sağlık konularını paylaştığını belirtti.
Prof. Dr. Eraslan: “Dijitalleşmeyi benimseyin, bundan kaçış yok”
Sosyal Medya ve Dijital Güvenlik Eğitim Araştırma Merkezi (SODİMER) Başkanı Prof. Dr. Levent Eraslan ise “Sosyal medyanın geleneksel gazeteciliğe etkisi” konusunda konuştu.
Konuşmasına Yayman’a seslenerek başlayan Eraslan, “Google telif hakkını istiyoruz. Yerel medyadaki dostlarımızın emeklerini Google çalıyor” dedi.
Sosyal medya ve geleneksel medyada haber akışına ilişkin bilgilendirmede bulunan Eraslan, “Dijital gazetecilik, haber siteleri istediğimiz şekilde işlemiyor. Ayrı problemleri ve ekonomisi var. Buna eğilmeliyiz. Geleneksel gazetecilik ve dijital gazeteciliğin farkı; dijital tıklamaya odaklanıyor. Geleneksel gazetecilik araştırma ve doğrulamaya önem veriyor. Gelecekte hibrit medya dediğimiz geleneksel ve dijital medya işbirliğini göreceğiz. Sosyal medyanın da hukuki sorumlulukları var, bu konuda meclis çalışıyor. Ciddi bir lobi var. Sosyal medya savaşları var. Dijital ağlar kontrol mekanizmalarına uymuyorlar. Avrupa’da, Amerika’da kurallara uyuyor, Türkiye’de uymuyor. Bu özgürlük kısıtlaması değil. Türkiye Cumhuriyeti muz cumhuriyeti değil. Kurallara uyacaksınız. Dezenfermasyon ve sansür yasaları tüm dünyada var. Alman yasalarını görseniz yıkılır ortalık. Çok sert cezaları var” şeklinde konuştu. Medyaya önerilerde bulunan Eraslan, “Dijitalleşmeyi benimseyin, bundan kaçış yok. İnsanların haber üretme ve tüketme eğilimleri değişiyor. Profesyonellerle çalışın. Doğrulama mekanizmalarını oluşturun. Etkileşimi, geri bildirimi önemseyin. Çoklu platform kullanın” şeklinde konuştu.
4. Küresel Gazeteciler Konseyi (KGK) Küresel Medya Çalıştayı, soru cevap bölümünün ardından sona erdi. KGK’nın bu büyük organizasyonu, düzenlenen Küresel Başarı Ödülleri Töreni ile taçlandı.