Erzincan’da Kızılay-Hocabey'de Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığınca yapılan konutların temel atma, açılış, tapu ve anahtar teslim töreni, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki ile AK Parti Genel Başkan Vekili Binali Yıldırım’ın katılımıyla gerçekleşti.
Belediye Başkanı ve Valinin selamlama hitaplarının ardından törende konuşan Bakan Özhaseki, deprem gerçeğine dikkat çekti. Türkiye bir deprem ülkesi olduğunu belirten Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, “Cennet gibi bir vatanda yaşıyoruz. Seyyah İbn Batuta 700 sene önce yazdığı eserinde şöyle söyler: “Anadolu diye bilinen bu ülke, dünyanın belki en güzel memleketi. Allah Teâlâ güzellikleri öbür ülkelere ayrı ayrı dağıtırken burada hepsini bir araya toplamış. Dünyanın en güzel insanları, en temiz kıyafetli halkı burada yaşar ve en leziz yemekler de burada pişer. Allah Teâlâ’nın yarattığı kullar içinde en şefkatli olanlar buranın halkıdır. Bu yüzden şöyle denilir: ‘Bolluk ve bereket Şam diyarında, sevgi ve merhamet ise Anadolu’da."
Ancak her nimetin bir külfeti; her güzelliğin bir bedeli, her bereketin bir imtihanı var. Türkiye’nin etrafı ateş çemberiyle çevrilidir. Yer altı ise sismik hareketlerin dünyada en yoğun olduğu noktalardan birisidir. Alpler’den Himalaya’ya uzanan hat içerisinde Türkiye; yüksek deprem riski taşıyan 5 ülkeden birisidir. Topraklarımızın %66’sı, nüfusumuzun %71’i birinci derece riskli deprem bölgesinde yer alıyor. Şunu net olarak ifade edelim: “Türkiye bir deprem ülkesidir.” Her an, ülkemizin herhangi bir noktasında yıkıcı bir depreme maruz kalabiliriz. İmam Rabbani ne güzel söylüyor: “Kul tedbir alır, sebebe yapışır, takdiri Allah’a bırakır.” Bize düşen, ülkemizin bir deprem ülkesi olduğu gerçeğinden hareketle tedbir almaktır.” ifadelerine yer verdi.
Türkiye’de 3 büyük fay hattının bulunduğunu kaydeden Bakan Özhaseki, “1. Kuzey Anadolu Fay Hattı, 2. Doğu Anadolu Fay Hattı, 3. Batı Anadolu Fay Hattı. Bir tanesi ve en büyüğü/en uzunu bu bölgeden başlıyor. Kısaca KAF olarak ifade edilen Kuzey Anadolu fay hattı; Van bölgesinden doğarak Erzincan üzerinden Kastamonu/Tosya eliyle İstanbul’a/Marmara’ya ulaşıyor, oradan Tekirdağ’a doğru ilerliyor. KAF; yer kabuğunda yer alan ısı ve basınç sebebiyle dünyanın en hareketli, en aktif fay hatlarından bir tanesidir. Bu faylar üzerinde sıklıkla deprem gerçekleşiyor. Son bir asırda bu topraklarda 226 tane 6 ve üzerinde deprem meydana geldi. Denizde olanları saymazsak ana karamız üzerinde 60’tan fazla deprem yaşadık. Deprem sebebiyle son 100 yılda toplam 130 bin canımızı yitirdik. Bu doğrultuda bir deprem ülkesi olduğumuz gerçeğini asla aklımızdan çıkarmamalı, depremlerle ve diğer afetlerle yaşamayı öğrenmeli, özellikle yeni nesillere bunu öğretmeliyiz.
Bakın; 1939 Erzincan Depremi; cumhuriyet tarihimizin en büyük facialarından birisidir. 32 binden fazla insanımızı yitirirken 113 bin kadar bağımsız bölüm de kullanılamaz hale geldi. Depremin acısını en çok yaşayan şehirlerin başında gelir Erzincan.
Acısı hala yüreklerimizdedir. Evet; o deprem bir kar tanesi gibi büyümeye başladı bugün bir çığ olarak İstanbul’a doğru enerji taşıyor. Erzincan’dan ortaya çıkan enerji İstanbul’a ulaştı. 1939 Erzincan Depremi ile başlayan ve 1999 Marmara depremine kadar uzanan hatta sırasıyla şu depremleri yaşamıştık. 1939 Erzincan Depremi, 1942 Niksar Depremi, 1943 Tosya Depremi, 1944 Bolu Depremi, 1957 Abant Depremi, 1967 Adapazarı Depremi, 1999 Gölcük Depremi. Biz şimdi Erzincan’dan başlayan depremle İstanbul’a, Marmara’ya ulaşan enerji birikiminin oluşturması muhtemel depreme karşı gece gündüz demeden kentsel dönüşüm çalışmalarımızla tedbir almaya gayret ediyoruz. Bir yandan da bin yılın afetinin yaralarını sarmaya çalışıyoruz. 6 Şubat’ta yaşadığımız deprem, kayıtlara asrın felaketi olarak geçti ancak ben buna Malazgirt’ten beri yurt tuttuğumuz bu topraklarda, 1000 yılda yaşadığımız en büyük felaket, bin yılın afeti diyorum. Deprem, doğrudan 11 şehrimizi, toplamda 18 şehrimizi ve 14 milyon insanımızı etkiledi.
Depremin ilk dakikasından itibaren devletimiz sahadaydı, afet bölgesindeydi. Cumhurbaşkanımız, 04.17’de hepimizden önce harekete geçmişti. Her şehre Bakanlar, Valiler, Kaymakamlar görevlendirdi. Devletin bütün imkanları seferber edildi. Ben de o dönem AK Parti Yerel Yönetimler Başkanı olarak 809 belediyemizi ivedilikle bölgeye yönlendirdim. Yurtdışından gelen yabancı muhataplarımız “Bu depremin dörtte biri bizde olsa üstesinden gelemezdik.” dediler. Şunu net olarak söyleyebilirim: Bütün bir millet ayaktaydı! Biz de Bakanlık olarak afetin ilk anından itibaren çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Zaman zaman itirazlarla bazı ufak değişiklikler olsa da 680 bin konut, 170 bin depo/ahır/dükkan gibi bağımsız bölümün ağır hasar alarak kullanılamaz hale geldiğini tespit ettik. Ortaya çıkan maliyet 110 milyar dolar. Hiç kimse merak etmesin. Gece gündüz demeden çalışıyoruz. İnşallah deprem bölgesinde toplamda da 850 bin güvenli ve sağlam bağımsız bölümü vatandaşlarımıza teslim edeceğiz! Afetten zarar gören şehirlerimizde bir yandan rezerv alanda konutlar inşa etmeye devam ederken bir yandan da zemini müsait olan yerlerde vatandaşlarımızın kendi evlerini yapmalarını sağlamaya çalışıyoruz. İnşa sürecini hızlandırmak için Yerinde Dönüşüm projesini başlattık.
Şu anda Yerinde Dönüşüm projemize E-Devlet üzerinden başvuru sayısı 203 bini aşmış durumda! Ruhsattan meskene kadar her bir safhasını Bakanlığımız kontrol edecek. 4 kırmızı çizgimizden ödün vermeden güvenli konutlarımızı inşa edeceğiz.” diye konuştu.
Afetlere dur denemeyeceğini ama önlem alınacağını kaydeden Bakan Özhaseki, “Peyami Safa, 1940 yılında Büyük Erzincan Depreminin ardından şunları yazar: “Zelzele geçti. Hele şu açıkta titreşen vatandaşları da bir çatı altına soksak, olur biter. Bu da geçer yahu!” demeyelim. Geçmez bu, geçmez. Bir gün Adana’yı sel basar, başka bir gün Erzincan’ı zelzele yıkar, daha başka bir gün limansız Karadeniz kıyılarımız önünde vapurlar batar.
Rüzgâra: “Esme!”, sulara: “Taşma!”, toprağa: “Sallanma!” diyemeyiz. Memleket ve Anadolu davasını, eğitim veya ziraat, kültür veya ekonomi, sanat veya teknik, bütün maddi ve manevi unsurları arasındaki ilişkilerin tamamına ait prensiplerle halletmezsek rüzgâr eser, sular taşar, yer sarsılır ve bütün memleket ve bütün Anadolu, asırlardan beri olduğu gibi, yer yer yıkılır, Erzincan harabesine döner.”
Evet bugüne kadar bu topraklarda pek çok afet yaşadık. Büyük acılar çektik, insanlarımızı kaybettik. Geçmişe yönelik bir şey yapabilmemiz, zamanı geriye almamız mümkün olmadığına göre, bundan sonra yapılacak tek şey 6 Şubat depremlerini milat kabul edip, bundan sonra adımlarımızı büyük bir titizlikle ve dikkatle atmaktır.
Ne diyor Mevlâna:
“Akıl sonradan ah çekmek için değil, düşünüp tedbir almak içindir.”
Bundan sonra ne şehirlerimizin yıkılmasına ne de insanımızı kaybetmeye tahammülümüz kalmamıştır. Artık insanımız güvenli, sağlıklı, çevreci, Sıfır Atık uyumlu konutlarında geleceğe daha güvenli bakabilmelidir. Bizim de bütün, çabamız, gayretimiz, çalışmamız bunun içindir.
İşte bu anlayışla bugün kentsel dönüşüm, anahtar ve tapu teslimi ile açılışlar ve yeni yatırımların temel atma törenleri için Erzincan’dayız.” dedi.
Bakan Özhaseki’nin ardından AK Parti Genel Başkan Vekili Binali Yıldırım bir konuşma yaptı ve Erzincan’da temel atma, açılış, tapu ve anahtar teslim töreni gerçekleştirildi.
Merkezde; Kızılay, Hocabey ve Demirkent mahallerinde 1 milyar 215 milyon TL’lik yatırımla; 612 konut ve 107 dükkânın, 75 milyon lira yatırım değeriyle Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü binasının, 658 bin m2 büyüklüğünde Vasgirt Millet Bahçesinin temellerini atılara TOKİ eliyle 161 sosyal konutun, Kayı Köyü sakinlerine 79 konutun tapularını teslim edildi. 4 noktadaki istasyonunu birbirine bağlandığı Katı Atık Aktarma Transfer Merkezinin açılışını yapıldı.
(iha)