Boğmaca, özellikle bebekler ve küçük çocuklar için tehlikeli olan, bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Hastalık, yetişkinlerde de görülebilir ve bu durum bakterinin toplum içinde dolaşımına neden olarak daha fazla kişiyi etkileyebilir. İşte boğmaca hastalığına dair bilinmesi gerekenler ve boğmaca aşısının uygulanma takvimi.
Boğmaca Hastalığı Nedir?
Boğmaca, Bordetella pertussis bakterisinin neden olduğu akut ve bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Her yaştan insanı etkileyebilse de, özellikle 5 yaşından küçük çocuklarda ağır seyretme eğilimindedir. Hastalığın en karakteristik belirtisi, boğulma hissi veren ve durdurulamayan öksürük nöbetleridir. Dünya genelinde yaygın olarak görülen boğmaca, solunum yoluyla kolayca bulaşır.
Boğmaca Hastalığının Belirtileri
Boğmaca hastalığı genellikle hafif üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileriyle başlar:
- Burun akıntısı
- Gözde yaşarma
- Halsizlik
- Hafif ateş
İlerleyen dönemde, şiddetli ve boğulma hissi yaratan öksürük nöbetleri ortaya çıkar. Özellikle küçük bebeklerde bu nöbetler hayati tehlike yaratabilir. Hastalığın başlangıcında belirtiler soğuk algınlığına benzer, bu nedenle teşhis edilmesi zor olabilir.
Boğmaca Hastalığının Nedenleri
Boğmaca, Bordetella pertussis bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu bakteri, enfekte bir kişinin solunum salgılarıyla havaya yayılır ve solunum yoluyla alınır. Boğmaca, hijyen koşullarının yetersiz olduğu, kalabalık ve sosyo-ekonomik düzeyi düşük ortamlarda daha sık görülür. Ayrıca, yetersiz beslenme koşulları ve toplu yaşam alanları da hastalığın yayılmasına katkıda bulunur.
Boğmaca Aşısı Uygulama Takvimi
Boğmaca hastalığını önlemenin en etkili yolu aşılamadır. Boğmaca aşısı, genellikle beşli karma aşı (DaBT-İPA-Hib) şeklinde uygulanır ve şu takvime göre yapılır:
- 2. ay: İlk doz
- 4. ay: İkinci doz
- 6. ay: Üçüncü doz
- 18. ay: Pekiştirme dozu
1 Temmuz 2016'dan sonra doğan çocuklar için 48. ayda dörtlü karma aşı (DaBT-İPA) şeklinde bir pekiştirme dozu daha uygulanır. 1 Temmuz 2016 öncesinde doğmuş ve henüz ilköğretime başlamamış olan çocuklar ise 2020-2023 eğitim öğretim yıllarında okul aşılamaları kapsamında bu dozu alacaklardır.