Kastamonu mutfağının incisi ve Türk mutfağının gözdesi olan Kastamonu Kuyu Kebabı, kendine özgü lezzetiyle büyülemeye devam ediyor. Bu eşsiz yemeğin kökenleri Kastamonu'nun doğal zenginliklerine ve özellikle bu bölgede yetişen kuzulara dayanıyor. İşte Taşköprü Kuyu Kebabı'nın hikayesi ve yapılışı hakkında merak edilen detaylar:
Kuyu Kebabının Tarihçesi
Kuyu kebabı, Sultan Abdulhamid'in maiyet çavuşu olarak görev yapmış Abdurrahman Kesici tarafından ilk kez Taşköprü'de yapıldı. Bu lezzeti keşfedenler, Kastamonu'dan tüm Türkiye'ye yayılmasını sağladılar. Başka bir efsaneye göre ise helva ustası Halil Dede, askerlere ikram etmek amacıyla kuyuya asılmış bir kuzu ile bu eşsiz lezzeti meşhur etti. Günümüzde, Kastamonu Kuyu Kebabı'nın asıl yuvası Taşköprü ilçesi ve Germeç beldesi olmaya devam ediyor.
Kuyu Kebabının Yapılışı
Kuyu kebabı yaparken dikkat edilmesi gereken ilk unsur, kullanılan kuzunun yaşına ve mevsime göre seçilmesidir. Genellikle 6 ayını doldurmuş kuzular tercih edilir ve bu, mevsimsel bir döngü izler. Kastamonu'da Hıdırellez olarak bilinen dönemde başlayan bu mevsimsel döngü, ekim ayının sonuna kadar devam eder. Bir başka inanca göre ise kuzuların Hıdırellez gecesinden önce annelerinin yanında durup, Hıdırellez gecesinden sonraki dönemde kuyuya asılması, kuzunun pişirilmeye hazır olduğunu gösterir.
Kuyu kebabının yapımında kuyu büyük bir rol oynar. Genellikle 80-90 cm çapında ve 150 cm derinliğinde olur. Kuyu, sarı toprak harcı ile eski kesme tuğlalardan inşa edilir ve baca yüksekliği, kebapın lezzetiyle doğru orantılıdır. Kuzunun ateşte pişirilmesi için kuyu üzerinde demir taşıma çubukları bulunur ve bir kuyu yaklaşık olarak 8 kuzu pişirebilecek kapasitededir. Kebap kuyusunun ağaçla kaplı kapağı, sac ile kaplanır ve ardından harç ile sıvanır. Bu harç genellikle Eskiatça Köyü yakınlarında elde edilen topraktan yapılır.
Kuyudaki ateş, lezzetin temelini oluşturur. Kastamonu'yu diğer yerlerden ayıran şey ise kuyudaki ateşin çıralı çam odunundan elde edilmesi ve süt kuzusu kullanılmasıdır. Kuyunun dibine yerleştirilen çıralar tutuşturulur, ardından kuyunun dibinin genişliği kadar olan bakır tava içinde su kaynatılır ve süt kuzusu kuyunun içine asılır. Kuzu, pişirilmeden önce boyun kısmından kuyruk sokumu kısmına kadar yarılmıştır. Kuyu kapatıldıktan sonra, ateşte pişme süresi kuzunun büyüklüğüne ve ateşin sıcaklığına bağlı olarak yaklaşık 1 saat 30 dakika sürer. Pişirme süreci sona erdiğinde kuyu açılarak kuzu 15-20 dakika boyunca dinlenir.
Sonunda, kuyunun dibinde su ile dolu olan bakır tava, kuzunun yağını toplar ve bu yağ "kebap suyu" olarak adlandırılır. Kebap suyu, yemeğin yanında servis edilir ve pilavın lezzetini artırmak için kullanılır. Bir süt kuzusu, pişirildikten sonra yaklaşık 6-7 kilograma düşer, başlangıçta ise 12-13 kilogramdır. Kuyu kebabı, soğan ve maydanozdan yapılan piyazla birlikte sunulur ve diğer kebaplardan farklı olarak el ile yenir.
Taşköprü Kuyu Kebabı, sadece bir yemek değil, bir gelenek ve lezzet şölenidir. Bu özel yemek, Kastamonu'nun doğal güzellikleri ve mükemmel lezzetlerini bir araya getirerek sofralarda unutulmaz bir deneyim sunar.