Prim gününü doldurmasına rağmen emeklilik yaşına ulaşamayan çalışanlar, işten ayrıldıklarında kıdem tazminatına hak kazanıp kazanamayacaklarını sorguluyor. Bu noktada kıdem tazminatına dair güncel mevzuat ve uygulamalar büyük önem taşıyor.

Kıdem Tazminatı: Kimler, Hangi Şartlarda Alabilir?

Kıdem tazminatı, işçilerin belirli koşulları sağladıklarında işverenlerinden talep edebilecekleri maddi bir haktır. Erkek çalışanlar için askerlik, kadınlar için ise evlilik nedeniyle işten ayrılma durumlarında bu hak tanınmaktadır. Ayrıca çalışanlar emekli olduklarında da kıdem tazminatına hak kazanırlar. Ancak yalnızca bu koşullar değil; emekli olamayan ancak çalışma süresini tamamlayanlar için de çeşitli yollarla bu hak mümkündür.

Emeklilik Yaşını Bekleyenler de Kıdem Tazminatı Alabiliyor

Prim gün sayısını doldurmuş ancak yaşı tamamlamamış çalışanların kafasındaki en büyük soru işareti, "Tazminat alabilir miyim?" sorusu oluyor. Bu konuda Hürriyet yazarı Noyan Doğan tarafından yapılan açıklamalara göre, birçok çalışan bu hakkı elde edebiliyor. Ancak bunun için belirli tarih aralıklarında sigortalı olmuş olmak ve o dönemlere ait koşulları yerine getirmek gerekiyor.

Sigorta Giriş Tarihine Göre Kademeli Şartlar

Kıdem tazminatına hak kazanmak için uygulanacak koşullar, kişinin sigorta giriş tarihine göre değişiklik gösteriyor:

  • 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar: 15 yıl sigortalılık ve 3.600 prim günü ile tazminat alabilir.
  • 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arası sigortalı olanlar: Ya 25 yıl sigortalılık + 4.500 gün, ya da toplamda 7.000 prim günü ile kıdem tazminatına hak kazanır.
  • 30 Nisan 2008 – 31 Aralık 2008 arası girişliler: 4.600 prim günü yeterli sayılıyor.
  • 2009 ve sonrası girişliler için her yıl 100 gün artırılarak 4.600 ile 5.400 gün aralığında prim şartı bulunuyor. Örneğin, 2011’de işe giren biri 4.900 gün, 2014’te giren biri 5.200 gün ile bu haktan faydalanabiliyor.

SGK Yazısı Şart: Tazminat İçin Belge Gerekli

Belirtilen şartları sağlayan çalışanların, işverenden kıdem tazminatını talep edebilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) alınacak "kıdem tazminatına esas yazı" belgesi gerekiyor. Bu belge, çalışanın kıdem tazminatına hak kazandığını resmi olarak belgeliyor ve işverene sunularak ödeme sürecini başlatıyor.

Ayrıca bu belgede, çalışanın o an işten ayrılmış olması gibi bir koşul aranmıyor. 4/A statüsünde sigortalı olan herkes bu belgeyi alabilir ve şartları sağlıyorsa kıdem tazminatını talep edebilir.

Tazminat Son İşyerindeki Süreye Göre Hesaplanıyor

Kıdem tazminatı, çalışan hangi işyerinde ne kadar süre çalıştıysa yalnızca o süre üzerinden hesaplanır. Örneğin; toplamda 7.000 prim günü olan ve son işyerinde 5 yıldır çalışan biri, yalnızca bu 5 yıl için kıdem tazminatını alma hakkına sahiptir.