Yılbaşını evde kutlamak, geçmişte daha düşük maliyetli ve bol eğlenceli olması nedeniyle tercih edilen bir aktiviteydi.
Hatta bu konsept pijama-terlik-televizyon üçlüsüyle ifade edilerek, “Bu sefer evde yılbaşını PTT şeklinde kutluyoruz” söylemi ile popülerleşmişti.
Fakat son birkaç yılda gıda enflasyonun kronik bir hale dönüşmesiyle birlikte, evde yılbaşı kutlamalarının da maliyeti artış gösteriyor.
26 Aralık itibarıyla ucuz süpermarketlerin öne çıkan ürünleriyle yılbaşı sepetinizi oluştursanız bile geçen yıla kıyasla en az iki kat daha fazla harcama yapmış oluyorsunuz.
Bu yılın ve geçen yılın kataloglarını kıyasladığımızda, yılbaşını kutlamak için satın alabileceğiniz birkaç malzemeye 2023’te iki kat daha fazla para ödüyorsunuz.
Ekonomik olarak daha uygun marketleri bile tercih etseniz peynir, kuruyemiş, cips, meyve suyu, zeytin, meze yapmak için yoğurt, köfte yapmak için kıyma, tatlı yapmak için çikolata sosu satın alacak olsanız, geçen yıl 366,45 TL ödeyeceğiniz bir sepete bu yıl 745,65 TL ödüyorsunuz.
Ki bu saydığımız sepet bir aileye yetecek büyüklükte değil. Meze ya da köfte yapmak için gereken bütün malzemeler dahil de değil.
O yüzden başka bir marketten daha detaylı bir alışveriş yaptığınız zaman bin TL’nin üzerine çıkmamanız işten değil.
2024 itibarıyla geçerli olacak yeni asgari ücret ise bir işçi için net 17 bin 2 TL olarak açıklandı.
Yoksulluk politikalarıyla ilgili çalışmaları bulunan insan hakları savuncusu Hacer Foggo, artan mutfak masraflarıyla ilgili olarak “Sadece yılbaşı değil artık bayramlar da bayram değil” açıklamasında bulunuyor.
Dar gelirli hanelerde görüşmeler gerçekleştiren Foggo, “Yılbaşını beklemek heyecan olmaktan çıktı. Tabii ki birkaç komşu ya da arkadaş bir araya gelip eğlenmek için olanaklarını zorlayacaklar” diyerek çocuklarının doğum günlerinde ya da yılbaşı gibi özel günlerde bir meyve suyu ve bir pasta alamayan aileler olduğunu vurguluyor.
“Kuruyemişe talep uzun zamandır düşük”
Farklı sektörlerden üreticilerle konuşan Donat, yılbaşı sofrası özelinde ise kuruyemiş ve tatlı gibi ürünlere talebin ciddi oranda düştüğünü aktarıyor:
“Kuruyemiş sektörü zaten talebin uzun zamandır düştüğünü söylüyor, özellikle de fındık, antep fıstığı gibi ürünlerde... Alt gelir grubunda en çok leblebi, yer fıstığı ve çekirdek tercih ediliyor.
“Tatlı sektörü de talepteki düşüşten bahsediyor, özellikle baklavacılar. Adamakıllı bir baklava yemeye kalktığınız zaman kilosu en az 800 TL. Bu çerçeveden baktığınızda neredeyse et görece ucuz kalıyor.”
( BBC )