Abdullah Alpdoğan Paşa Kimdir?
Kastamonu’nun Taşköprü ilçesine bağlı Musalla Mahallesi’nde 1878’de doğan Hüseyin Abdullah Alpdoğan, Türk asker ve devlet adamı olarak birçok önemli görevde bulunmuştur. Babası Hacı Abdullah Efendi ve annesi Emine Hanım olan Alpdoğan, ilk eğitimini Taşköprü’de tamamladıktan sonra Bursa Işıklar Askeri İdadisi’nden mezun olmuştur. 1902 yılında Mekteb-i Harbiye’den teğmen rütbesiyle mezun olan Alpdoğan, 1908’de kurmay kıdemli yüzbaşılığa terfi etmiştir. . 1908'de kurmay kıdemli yüzbaşılığa terfi eden Alpdoğan, Asker ve siyasetçi Nureddin Paşa'nın kızı Memduha Hanım (1904-1970) ile evlenmiş ve iki çocuk sahibi olmuştur. Hüseyin Abdullah Alpdoğan Paşa 1972 yılında İstanbul’da öldü ve Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.
Hüseyin Abdullah Alpdoğan Paşa Hangi Görevler Bulundu?
II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Balkanlarda güçlenen çetelerle mücadele için kurulan Edirne Istıtla Komisyonu’na 1909’da atanan Hüseyin Abdullah, burada çetecilikle ilgili önemli tecrübeler edinmiştir. Bu görevi 1910’a kadar sürdürdükten sonra II. Kolordu Kurmaylığına atanmıştır.
1912’de Trablusgarp Savaşı sırasında Çanakkale Boğazı’nı savunan Ka’la-i Sultaniye Kolordusu’nda görev alan Alpdoğan, savaşın sonunda Balkan Savaşları’na katılarak Çatalca muharebelerinde yer almıştır. 1913’te binbaşılığa terfi etmiştir.
I. Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi’nde görev yapan Alpdoğan, 1916’da yarbay, 1918’de VI. Şube Müdürü olmuştur. Savaş sırasında Osmanlı, Almanya ve Avusturya-Macaristan hükümetlerinden çeşitli madalyalar ve nişanlar almıştır.
1920’de Milli Mücadele’ye katılmak için Anadolu’ya geçen Hüseyin Abdullah, Merkez Ordusu Erkan-ı Harbiye Riyaseti’ne atanmıştır. Bu dönemde Koçgiri İsyanı’nın bastırılmasında önemli rol oynamıştır. 1922’de Milli Savunma Bakanlığı Ordu Dairesi Başkanlığına atanmış ve İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir.
Hüseyin Abdullah Alpdoğan Paşa Dersim İsyanı
Hüseyin Abdullah Alpdoğan, Koçgiri Harekatı sırasında edindiği tecrübeleri, 1937-38'de Dersim'de uygulamıştır. 10 Ocak 1936'da Sekizinci Kolordu Komutanı olan Alpdoğan, Tunceli Valiliği’ne atanmış ve bu görevini Haziran 1943 tarihine kadar 7 yıl boyunca sürdürmüştür. Aralık 1935 tarihli 2884 sayılı Tunceli Vilayetinin İdaresi Hakkında Kanun gereğince, Alpdoğan'ın yetki ve görevleri hem idari hem de askeri ve adli olmuştur.
1936'da devletin üst makamlarına sunulan raporlara göre Dersim'de bir "asayiş sorunu" kalmadığı belirtilmiştir. Ancak Alpdoğan, Valilik görevine gelir gelmez bölgedeki silahların toplanması kararı almış ve bu kararı tüm aşiret liderleriyle yüz yüze görüşerek bizzat takip etmiştir. 1936 boyunca devam eden bu süreçte aşiretlerin ve ailelerin elindeki silahlar toplanmış, tam başarı sağlanmıştır.