Kastamonu, uzun yıllardır yangınlarla, özellikle köy yangınlarıyla mücadele ediyor. Köylerde çıkan yangınların birici sebebi ise eskiyen ömrünü tamamlamış eski elektrik tesisatları.
Kastamonu'da son yıllarda artan köy ve mesken yangınlarının önlenmesi amacıyla Kastamonu Valisi koordinasyonunda geniş çaplı araştırma yapılıyor. Bu kapsamda köyde yaşayan vatandaşlara eğitim kursları konusunda bilgi vermek üzere AFAD İl Müdürlüğü, Kastamonu İtfaiyesi, İl Jandarma Komutanlığı, İl Özel İdare Müdürlüğü, Orman Bölge Müdürlüğü ve Başkent Elektrik Dağıtım Şirketi yetkililerinden oluşan bir heyet görevlendirildi.
Kastamonu Valisi Meftun Dallı, yürütülen çalışmalara ilişkin yazılı açıklamada, 2010 yılından bu yana 1.388 evin yandığı ve bu yangınlarda 42 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi.
"Yangınların yüzde 58'i elektrik kaynaklı"
Açıklamada, yangınların çoğunun eski elektrik malzemelerinden kaynaklandığı ifade edilerek, şöyle devam edildi: "Kastamonu, 13.096 metrekarelik alanda, 1.054'ü köy ve bağlı alanları olmak üzere 3.500'ü aşkın yerleşim yeri ile ülkemizin en dağınık yerleşim yerlerinden biridir.
Yüzde 70'i ormanlarla kaplı olan bölgemizde köylerin yaklaşık yüzde 90'ı orman köyüdür.
Köylerimizde geleneksel ahşap yapıya sahip teraslı evler yaygın bir yerleşim şeklidir.
Arazi kısıtlılığından dolayı ahır, samanlık, kuruluk ve depo gibi ek binalar da köy evine yakın konumdadır.
Evimizdeki dahili elektrik ekipmanlarının yüzde 90'ından fazlası 1975'ten kalmadır.
Prizler, kablolar, sigortalar ve benzeri bileşenler eskidir ve birçok evde can güvenliği ekipmanı bulunmuyor.
Evlerimizde elektrik tüketiminin hesaplanması son yıllardaki teknolojik gelişmenin düzeyine bağlıdır.
Günümüzde evlerde ütü, soba, fırın, soba ve su ısıtıcılarının kullanımının artması, çok fazla elektrik tüketilmesi, eski elektrikli ekipmanların bulunduğu evlerde yangın riskinin artması, elektrik kaynaklı yangınların meydana gelebilmesi gibi durumlara yol açabilmektedir.
Evdeki ekipmanlar itfaiye raporlarının analizine göre köyümüzdeki yangınların ana nedeni elektrikli ekipmanlardır.
Yangınların yüzde 58'i elektrik, yüzde 18'i soba ve baca yangınları, yüzde 15'i diğer nedenler, yüzde 5'i kuru ot yanması, yüzde 3'ü ise yıldırımdan kaynaklı.
Şehir merkezine uzak, nüfusun yoğun olduğu ahşap bir köyde yangın çıkar ve çok sayıda ev kullanılamaz hale gelir.
"Her yıl ortalama 80 köy yangını çıkıyor"
Her yıl ortalama 80 köy yangını yaşanıyor. Bu dönemde 561 köyde en az bir yangın yaşandı ve köylerin %53'ü bu felaketten etkilendi. Köyler ile il ve ilçe merkezleri arasındaki mesafeler uzundur.
Yanan ev sayısının en çok Tosya ilçesinde olduğunun belirtildiği açıklamada, "Köylerde yangını söndürebilecek yeterli yangın söndürme ekipmanı bulunmuyor. Köyde evlerin etrafına kereste yığmak yaygın bir uygulamadır.
İlçe merkezine uzak olması nedeniyle köy evlerinde gaz tüpü, mazot gibi malzemeler depolanıyor.
Köylerde geçici ve yazlık sakinlerinin oturduğu çok sayıda boş ev bulunmaktadır. Boş veya terk edilmiş evlerde elektrikli cihazlardan kaynaklanan kıvılcımlar ve kemirgenler tarafından yenen tellerden kaynaklanan yangınlar çıkıyor.
İtfaiyecilerin uzak ve engebeli köye ulaşması zaman alıyor ve yangın yayılıyor.
Köyde az sayıda yangın muslukları, su depoları, vanalar ve yangın barınakları bulunmaktadır.
Devlet özel idaresi tedbir kapsamında köylerimize 380 adet yangın vanası, 99 adet dolap ve 100 adet hortum temin etti.
"263 tanker dağıtımı yapıldı"
Önleyici tedbirler kapsamında İl Özel İdaresince köylerimizde 380 yangın valfi, 99 dolap ve 100 adet hortum verilmiştir. Orman Bölge Müdürlüğü marifetiyle 263 adet tanker orman köylerimize dağıtılmıştır. Bin adet 6 kilogram yangın tüpü yine bu süreçte İl Özel İdaresi ve Afet ve Acil Durum Müdürlüğü vasıtasıyla köylerimize dağıtılmıştır. ORKÖY iç tesisat yenileme projesi ilimizde yaygınlaştırılmaya çalışılmaktadır. Tosya'da köylerinde birbirine bitişik yerleşim özellikleri, coğrafi şartlar, hane sayısı fazlalığı ve ahşap yapı stoku dolayısıyla yangın sayısı ve yangında yanan ev sayısı daha fazla olduğu dikkat çekmektedir" denildi.
"Kastamonu köy evlerinin içerdiği kültürel doku bu yangınlarda yok olmaktadır"
Köy yangınlarının sivil mimariyi yok ettiğinin kaydedildiği açıklamada, "Geleneksel Kastamonu köy evlerinin içerdiği kültürel doku bu yangınlarda yok olmaktadır. Yangınlarda tüm ev eşyaları yanmakta, aileler için büyük ekonomik kayıplar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca AFAD Başkanlığı acil yardım ödeneği göndermek zorunda kalmakta, beslenme, barınma gibi gündelik hayatı normale dönmesi için ilgili kurumlarca kamu maliyesinden olacak şekilde harcamalar yapılmaktadır. Köy yangınlarında ahır, samanlık, tarım aletleri de yanarak kullanılamaz hale gelmekte, tarımsal üretim kaybı söz konusu olmaktadır. Yangın sonrasında evlerin yapılacağı, yeni yerleşim alanlarının bulunmasında sorunlar yaşanmaktadır. Kadastro çalışmaları 1980 yılında yapıldığı için, yeni imar mevzuatında mevcut yere ev yapılması da mümkün olmayıp yeni uygun alan bulunmasında güçlükler yaşanmaktadır. Bazı yangınlar ormanlık alanlara sıçrayabilmektedir. Özellikle yatağa bağımlı vatandaşlarımız yangında hayatını kaybetmektedir” denildi.
(iha)