Döngel, Kastamonu’da çok sevilen ve çokça tüketilen bir meyve. Döngelin coştuğu dönem, sonbahardır. Bu lezzetli meyve, ekim, kasım aylarında hasat edilmeye başlanıyor. Peki döngelin faydaları neler? Döngel neye iyi geliyor? Döngel ile ne gibi tarifler yapılabilir? Döngelin herhangi bir zararı bulunuyor mu? Hepsi haberimizde! Birlikte döngel meyvesini yakından tanıyacağız!
Döngel (Muşmula) azami boyu 7 metreden daha yüksek boylanabilen bir ağaçtır. Doğrudan güneş alan veya yarı gölgeli yerleri tercih eder ve ortam sıcaklığı -15°C üzerindeki bölgelerde yaşar. Döngel (Muşmula) nemli toprakları tercih eder ve yaprakları dişli kenarlıdır. Çok yıllık bir bitki olan döngel, kışın yaprak döker. Yenilebilir bir meyvedir ve gövdesi tek kalın, sert ve odunsu bir yapıya sahiptir.
Batı Karadeniz’de özellikle Kastamonu ve Zonguldak’ta sıkça yetiştirilir.
Döngel, farklı bölgelerde farklı renklere sahip olabilir. Bazı yerlerde nefis kırmızı tonlarına, kırsal alanlarda ise açık yeşil renklere bürünebilir. Rengi ne olursa olsun, döngelin tadı her zaman harikadır. Ekşi ve mayhoş bir tat, damakları mest eder. Döngelin içi armut ile benzerlik gösterir ve ufak çekirdeklerle doludur. Döngel, taze olarak tüketilebileceği gibi, reçel, marmelat, meyve suyu, likör ve şurup gibi çeşitli şekillerde de kullanılabilir. Ayrıca çay şeklinde demlenerek tüketilebilir. C vitamini, potasyum, lif ve antioksidanlar açısından zengin olan muşmula, bağışıklık sistemini güçlendirir, sindirim sistemini düzenler, kolestrol seviyesini düşürür, kanser riskini azaltır ve kalp sağlığını destekler.
Döngel ya da diğer adıyla muşmula ne zaman yetişir ve nerelerde yetiştirilir?
Karadeniz Bölgesi, döngel (muşmula) için en uygun bölge olarak bilinir. Bu bölgede muşmula ağaçları yaz aylarının sonlarına doğru meyvelerini verir. Ülkemizde genellikle muşmula mevsimi sonbahar döneminde yaşanır. Döngel (Muşmula) ağaçları, çiçeklerini pembe ve beyaz renklerde açar. Her yıl düzenli bir şekilde ürün veren muşmula ağaçları, Ekim ile Kasım ayları arasında hasat edilir.
Hamken yeşil renkte olan muşmula, olgunlaştıkça koyu kahverengi tonlara bürünecektir. Ham muşmulayı hasat ettikten sonra bir örtüye serip güneş koyan bir yere bırakırsanız muşmulalar kendi kendine olgunlaşacaktır.
Peki döngelin ya da diğer adıyla muşmulanın faydaları neler? Muşmulanın sağlığa şu faydaları bulunuyor:
-Yüksek C vitamini içeriği sayesinde bağışıklık sisteminizi güçlendirir ve enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. Aynı zamanda antioksidan özellikleriyle serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını azaltır.
-Sindirim sistemine faydalıdır. Bol lif içeriği sayesinde sindirim sürecini destekler, kabızlığı önler ve sindirim sistemi sorunlarını hafifletir.
-Böbrek sağlığını destekler. Döngel (Muşmula) yaprağından yapılan çay, böbrek taşlarının oluşumunu önleyebilir ve böbrek sağlığını iyileştirebilir.
- Düşük kalorili bir meyvedir ve kilo kontrolüne yardımcı olur. Lif içeriği sayesinde tokluk hissi sağlar, metabolizmayı hızlandırır ve kilo vermeyi destekler.
- Kan dolaşımını artırıcı etkisi vardır. Bu da enerji seviyelerinizi yükseltir, hücrelere daha fazla oksijen ve besin taşınmasını sağlar.
- Antioksidan özellikleri sayesinde yaşlanma belirtilerini azaltır, cilt sağlığını korur ve saçları güçlendirir.
- Stresi azaltıcı etkisi vardır. Rahatlamanıza ve stresli durumlarla başa çıkmanıza yardımcı olur.
- İltihap önleyici özellikleri vardır. Bağırsak iltihaplarını hafifletir ve enfeksiyonları önler.
- Enerji verici ve dinç tutucu özelliği vardır. Yoğun bir günün ardından döngel çayı içerek enerjinizi tekrar kazanabilirsiniz.
- Boğaz kuruluğunu giderir ve boğaz ağrısını dindirir. Döngel çayı tüketmek, boğazınızı rahatlatabilir ve ağrıları hafifletebilir.
- Astım krizlerinin şiddetini azaltır. Döngel çayı, astım hastalarının semptomlarını hafifletebilir ve öksürüğü keserek boğazı yumuşatabilir.
-Göz sağlığına faydalıdır. İçeriğinde bulunan A vitamini sayesinde, döngel meyvesi göz sağlığını korumaya yardımcı olabilir.
- Romatizma ağrılarını hafifletir. Döngel yaprakları ile kaynatılan su, ağrıyan bölgelere sürülerek romatizma ağrılarını azaltabilir. Ayrıca döngel yaprağından elde edilen su, ciğerleri temizler ve rahatlatır.
- İshali giderir. Döngel (Muşmula) meyveleri kaynatılarak içildiğinde ishal rahatsızlığını hafifletebilir.
- Mide bulantısı ve kusmayı önler. Döngel (Muşmula) çayı içerek mide bulantısı ve kusmanın önüne geçebilir ve kendinizi daha sağlıklı hissedebilirsiniz.
- Kolon kanserini önleyebilir. Döngelin (Muşmulanın) kolon kanserini önleyici etkileri olduğuna dair bazı çalışmalar bulunmaktadır.
- Ağız içi yaralarını iyileştirir. Döngel (Muşmula) yaprağından elde edilen su ile ağız çalkalamak, ağız içi yaralarını temizler ve kötü kokuları giderir.
- Kaybettiğiniz enerjiyi yeniden kazandırır. Yorucu bir günün ardından muşmula çayı içmek, kaybettiğiniz enerjiyi geri kazanmanıza yardımcı olabilir.
Tüm bu faydaları göz önünde bulundurarak, döngeli (muşmulayı) sağlıklı bir meyve olarak tüketebilir ve sağlığınızı destekleyebilirsiniz. Herhangi bir sağlık sorununuz varsa muşmulayı tüketmeden önce doktorunuza danışmanızda fayda var.
Döngel, hangi şekillerde tüketilebilir?
- Taze döngel meyvesini doğrudan yiyebilirsiniz. Meyveyi yıkadıktan sonra kabuğunu soyarak veya soyulmadan tüketebilirsiniz. Lezzetli ve besleyici bir atıştırmalık olacaktır.
- Döngel meyvesini salatalara ekleyebilirsiniz. Döngel meyvesini, yeşil salatalarınıza veya meyve salatalarınıza ekleyerek farklı bir tat sağlayabilirsiniz.
-Döngel meyvesini yoğurda ekleyebilirsiniz. Yoğurdun üzerin döngel ekleyerek harika bir meyveli yoğurt hazırlamış olursunuz! Hem de doğal bir şekilde!
-Döngel meyvesinden reçel veya marmelat yapabilirsiniz. Meyveleri kaynatarak ve şeker ekleyerek lezzetli bir reçel yapabilirsiniz. Bu reçeli ekmek üzerine sürerek veya tatlılarda kullanabilirsiniz.
- Döngel meyvesini kurutarak tüketebilirsiniz. Döngeli ufaltarak veya bütün olarak kurutabilirsiniz. Kurutulmuş döngelleri kuru yemiş gibi tüketebilirsiniz.
- Döngel çayı yapabilirsiniz. Döngel yapraklarını kurutup sıcak su ile demleyerek sağlıklı bir çay elde edebilirsiniz. Bu çayı soğuk günlerde veya sindirimi desteklemek için tüketebilirsiniz.
-Karadeniz insanı, döngelin faydalarını keşfettikçe döngelden sirke de hazırlar hale gelmiştir. Bu, bağırsak sağlığı ile oldukça faydalıdır. Siz de döngelden sirke yapabilirsiniz!
Bu önerilerle döngel meyvesini farklı şekillerde deneyebilir ve sağlıklı beslenmenize katkıda bulunabilirsiniz. Ancak, herhangi bir sağlık sorununuz varsa veya hamileyseniz öncelikle bir doktora danışmanız önemlidir.
Döngelin faydalarından söz ettik. Peki döngelin herhangi bir zararı bulunuyor mu? Döngelin zararları şunlar olabilir:
Döngelin tüketimi genel olarak güvenli olsa da bazı kişilerde yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler genellikle aşırı tüketimden kaynaklanır.
-Sindirim problemleri: Döngelin lifli bir besin olduğu unutulmamalıdır. Aşırı tüketim durumunda sindirim sisteminde sorunlara neden olabilir. Bu sorunlar arasında gaz, şişkinlik, karın ağrısı ve ishal bulunabilir.
- Alerjik reaksiyonlar: Döngele karşı bazı kişilerde alerjik reaksiyonlar gelişebilir. Bunlar arasında deri döküntüleri, kaşıntı, nefes darlığı, göğüs sıkışması ve yüzde şişme gibi belirtiler görülebilir. Eğer döngel tükettikten sonra bu tür bir reaksiyonla karşılaşırsanız hemen doktorunuza başvurmalısınız.
- Çekirdeklerin zararlı etkileri: Döngel çekirdeklerinin içeriğinde siyanür bulunabilir. Bu nedenle döngel çekirdeklerini yutmak zararlı olabilir. Siyanür birikimi vücutta zehirlenmeye neden olabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
- İlaç etkileşimleri: Döngel, bazı ilaçlarla etkileşime girebilir ve ilaçların etkisini artırabilir veya azaltabilir. Özellikle yüksek tansiyon ilaçları, kan sulandırıcılar ve diyabet ilaçları gibi ilaçları kullanan kişilerin döngel tüketimine dikkat etmeleri önemlidir. Bu nedenle, kronik bir hastalığınız varsa mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Genel olarak, döngeli dengeli bir şekilde tüketmeye özen göstermek önemlidir. Kişisel sağlık durumuna bağlı olarak doktorunuza danışarak doğru miktarları belirlemek en uygunudur.
Döngel sirkesinin faydaları şunlardır:
- Bağırsakları çalıştırır: Döngel sirkesi, sindirim sisteminin düzenli çalışmasını destekler ve bağırsak hareketlerini arttırır. Böylece kabızlık sorununu önler.
- Kilo vermeye yardımcı olur: Döngel sirkesi, düşük kalorili bir besindir ve tokluk hissi sağlar. Diyetle birlikte tüketildiğinde, kilo vermeyi destekler ve kilo kontrolüne yardımcı olur.
-Mideye faydalıdır: Döngel sirkesi, mide asidini dengeler ve sindirime yardımcı olur. Bu sayede mide rahatsızlıklarının hafifletilmesine yardımcı olur.
-Toksinleri temizler: Döngel sirkesi, vücuttaki toksinleri temizler ve detoks etkisi sağlar. Böylece genel sağlık durumunu iyileştirir.
- Yüksek derecede vitamin ve kalsiyum içerir: Döngel sirkesi, vitamin ve mineral açısından zengindir. Özellikle C vitamini, kalsiyum ve potasyum içeriği yüksektir. Bu sayede bağışıklık sistemini güçlendirir, kemik sağlığını destekler ve enerji seviyelerini artırır.
- Kasları güçlendirir: Döngel sirkesi, kas gelişimini destekleyen amino asitler ve proteinler içerir. Bu sayede kasların güçlenmesine ve dayanıklılığın artmasına yardımcı olur.
-Kansızlığı giderir: Döngel sirkesi, içerdiği demir ve folik asit sayesinde kansızlığın giderilmesine yardımcı olur. Kan hücrelerinin üretimini destekler ve anemi riskini azaltır.
-Beyin ve sinir sistemini destekler: Döngel sirkesi, beyin fonksiyonlarını destekleyen ve sinir sistemi sağlığını koruyan antioksidanlar içerir. Böylece hafızayı güçlendirir, stresi azaltır ve nörolojik sağlığı korur.
- Cinsel isteği artırır: Döngel sirkesi, içerdiği bazı maddeler sayesinde cinsel isteği artırıcı etkiler gösterir. Özellikle erkeklerde libido üzerinde olumlu etkileri olduğu bilinmektedir.
- Kolesterolün dengelenmesini sağlar: Döngel sirkesi, içerdiği bazı maddeler sayesinde kolesterol seviyelerinin kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Bu sayede kardiyovasküler sağlığı destekler ve kalp hastalığı riskini azaltır.
Bu faydaların yanı sıra, döngel sirkesi antioksidan ve anti-enflamatuar özelliklere de sahiptir. Ancak, herhangi bir sağlık sorunuyla ilgili olarak döngel sirkesi kullanmadan önce mutlaka bir uzmana danışmanız önemlidir.
Döngel sirkesinin faydalarından sonra gelelim sirkenin nasıl yapıldığına!
Karadeniz insanı, bu sirkeye bayılıyor. Peki döngel sirkesi nasıl yapılıyor?
Döngel sirkesi için gerekli malzemeler şunlardır:
-Yarım kg. olgunlaşmış döngel
-Yarım kg armut
-Yarım kg ayva
-Yarım kg elma
-1 avuç buğday, mısır veya arpa
-2-3 kaşık bal
Döngel sirkesi, şu şekilde yapılıyor. İşte döngel sirkesi tarifi!
-Tüm meyveleri yıkayın ve döngel dışındaki diğer meyveleri ufak parçalar halinde doğrayın.
-Büyük ve geniş bir kavanoz içerisine döngel dışındaki diğer meyveleri ekleyin
-Döngelleri çatal yardımı ile delin.
-Ardından bu kavanoza deldiğiniz döngelleri koyun.
-Üzerine balı ilave edin ve bu karışımı güzelce karıştırın.
-Meyvelerin en üst seviyesinin 10 cm üzerine çıkacak şekilde su ekleyin.
-Buğday, arpa veya mısırı ilave edin ve tekrar karıştırın.
-Kavanozun kapağını sıkıca kapatın ve üzerini örtün.
-Her gün düzenli olarak kavanozu açın ve bir tahta kaşık yardımı ile bu karışımı karıştırın. Bu, fermente sürecinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine yardımcı olacaktır.
-15 gün boyunca bu karışımı her gün karıştırın ve bekletin.
-15 gün sonunda nefis döngel sirkeniz hazır olacak.
-Sirkeyi süzerek ve meyveleri çıkartarak temiz bir şişeye veya kavanoza aktarın.
-Sirkenizi serin ve karanlık bir yerde muhafaza edin ve istediğiniz zaman kullanmaya başlayabilirsiniz.
Bu Döngel sirkesi tarifiyle nefis, sağlıklı ve lezzetli bir sirke elde edebilirsiniz. Afiyet olsun!