İsmail Hakkı Tonguç, Kastamonu'da aldığı eğitimle Türk eğitimine yön vermiş, köy enstitülerinin mimarı olarak adını tarihe yazdırdı.
İsmail Hakkı Tonguç Kimdir?
Türk eğitim bilimci ve köy enstitülerinin kurucusu İsmail Hakkı Tonguç, eğitim alanında gerçekleştirdiği devrimci adımlarla Türk eğitim tarihine adını altın harflerle yazdırmıştır. 1893 yılında Silistre iline bağlı Tatar Atmaca köyünde dünyaya gelen Tonguç, eğitim alanındaki yolculuğuna, Kastamonu'da aldığı ilk öğretmenlik eğitimiyle başlamıştır. Bu önemli eğitim, onun ilerleyen yıllarda eğitimde gerçekleştireceği büyük değişimlerin temelini atmıştır.
Eğitim Hayatı ve İlk Adımlar: Kastamonu'da Başlayan Yolculuk
İsmail Hakkı Tonguç'un eğitim hayatı, Silistre'deki köyünde başladıktan sonra, Silistre'de rüştiyeye devam etmesiyle devam etti. İstanbul'a eğitim için gittiği yıllarda, Maarif Nazırı Şükrü Bey’in desteğiyle Kastamonu Muallim Mektebi’ne yatılı olarak kabul edilen Tonguç, burada aldığı öğretmenlik eğitimi, onun eğitim anlayışının şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Öğrenimini tamamladıktan sonra, 1918 yılında Almanya'ya eğitim amacıyla gönderilen Tonguç, burada edindiği bilgileri, Türkiye'deki eğitim reformlarına taşımıştır.
Kariyerinde Dönüm Noktası: Köy Enstitüleri
İsmail Hakkı Tonguç'un Türk eğitimine en büyük katkısı, köy enstitülerinin kurulmasına öncülük etmesidir. 1935'te İlköğretim Genel Müdürlüğü görevine getirilen Tonguç, köy enstitülerinin temellerini atacak önemli çalışmalar yapmıştır. 1936'da Eskişehir Mahmudiye'de ilk eğitmen kursunu açmış, bu kurslarla köy öğretmenlerinin yetiştirilmesinde önemli bir adım atmıştır. Köy Enstitüleri, özellikle eğitimde fırsat eşitliği yaratma amacı güderek, köylerde yaşayan gençlere eğitim alabilme imkanı tanımıştır.
Eğitimde Devrim ve Tonguç'un Katkıları: “İş İçin, İş İçinde, İşle Eğitim”
İsmail Hakkı Tonguç, eğitim anlayışını “İş İçin, İş İçinde, İşle Eğitim” olarak formüle ederek, pratik eğitimle teorik eğitimi birleştirmiştir. 1937'de kabul edilen Köy Eğitmenleri Yasası ile birlikte, Türkiye'nin farklı illerinde köy öğretmen okulları açılmaya başlanmış ve köy enstitülerinin temeli atılmıştır. Bu enstitüler, köylerde okuryazarlık oranını artırma amacıyla büyük bir rol oynamıştır.
Sonraki Yıllar ve Mirası: Türk Eğitimine Bıraktığı İz
İsmail Hakkı Tonguç, 1946 yılında görevden alınarak Talim Terbiye Kurulu üyeliğine atanmış, 1954 yılında ise kendi isteğiyle emekli olmuştur. 23 Haziran 1960'ta hayatını kaybeden Tonguç’un, köy enstitüleri ve eğitim reformlarıyla Türk eğitimine kazandırdığı miras, hala devam etmektedir.
Eserleri ve Eğitim Anlayışı: Köy Enstitüleri Felsefesi
Tonguç'un eğitim hayatı boyunca kaleme aldığı eserler arasında Muallim Almanağı (1929), Köyde Eğitim ve İlköğretim Kavramı (1946) gibi önemli kitaplar bulunmaktadır. Bu eserler, köy enstitülerinin felsefesini ve eğitimin halkla bütünleşmesini savunan bir yaklaşım benimsemiştir.
İsmail Hakkı Tonguç, Kastamonu’daki eğitim hayatından başlayarak, Türk eğitim sisteminde köklü değişikliklere imza atmış, adını köy enstitüleriyle ölümsüzleştirmiştir. Bugün hala adını taşıyan okullar ve eserleriyle eğitim dünyasında iz bırakmaya devam etmektedir.