Ramazan ayı denildiğinde akla gelen tatlılardan biri olan güllaç, Osmanlı saray mutfağından günümüz sofralarına kadar uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. İlk olarak 1489 yılında Osmanlı mutfağına giren bu tatlı, Kastamonu gezisi sırasında saray mensupları tarafından keşfedilmiştir. Bu lezzetin ortaya çıkışı ise Kastamonulu Ali Usta'nın ustalığına dayanmaktadır.

Kastamonu: Osmanlı Mutfak Kültürüne Armağan Bir Şehir

Kastamonu, yalnızca doğal güzellikleri ve tarihi dokusuyla değil, aynı zamanda zengin mutfak kültürüyle de ön plana çıkmaktadır. Osmanlı döneminde Anadolu'ya düzenlenen geziler, bölgesel tatların keşfedilmesine ve saray mutfağına taşınmasına vesile olmuştur. Kastamonu, Taşköprü sarımsağı, tarhana, pastırma, siyez buğdayı ve ceviz gibi pek çok özel lezzetin yanı sıra, Osmanlı saray mutfağına kazandırdığı güllaç ile de adını duyurmuştur.

Kastamonu’dan Saray Mutfağına Giren Ramazan Sofralarının Vazgeçilmez Lezzeti (3)

Güllaç'ın Keşfi ve Osmanlı Saray Mutfağına Girişi

Osmanlı padişahları ve saray mensupları, Anadolu'nun dört bir yanına geziler düzenleyerek farklı yöresel lezzetleri keşfetmeyi gelenek haline getirmişti. 15. yüzyılda Sultan II. Bayezid döneminde yapılan bir Kastamonu gezisi sırasında, bölgenin meşhur tatlı ustalarından biri olan Ali Usta, kendine has bir tarif geliştirdi. Yufkaları şekerli sütle ıslatarak hazırladığı hafif ve lezzetli tatlıyı saray yetkililerine sundu. Bu tatlının benzersiz lezzeti kısa sürede beğenildi ve Osmanlı mutfağında yerini aldı.

Kastamonu’dan Saray Mutfağına Giren Ramazan Sofralarının Vazgeçilmez Lezzeti (4)

Saray mutfağına getirilmesinin ardından Sultan II. Bayezid'in huzuruna çıkarılan güllaç, padişah tarafından da büyük bir beğeniyle karşılandı. Bu başarısı sayesinde Ali Usta, saray mutfağında önemli bir görev olan "Tatlıcıbaşı" unvanını almaya hak kazandı. Bu olay, güllaçın Osmanlı mutfağında resmi olarak kabul edilmesine ve zamanla sarayın vazgeçilmez tatlılarından biri olmasına vesile oldu.

Kastamonu’dan Saray Mutfağına Giren Ramazan Sofralarının Vazgeçilmez Lezzeti (5)

Ramazan Ayının Vazgeçilmez Lezzeti

Güllaç, hafif ve sindirimi kolay bir tatlı olması nedeniyle Osmanlı'dan günümüze kadar Ramazan sofralarının baştacı olmuştur. Osmanlı mutfağında genellikle gül suyu ve ceviz ile zenginleştirilen bu tatlı, modern mutfakta fındık, Antep fıstığı, nar taneleri ve hatta meyveli versiyonlarla da sunulabilmektedir.

Kastamonu’dan Saray Mutfağına Giren Ramazan Sofralarının Vazgeçilmez Lezzeti (2)

Güllaç Nasıl Yapılır?

Evde geleneksel güllaç yapmak isteyenler için işte pratik bir tarif:

Malzemeler

  • 10 yaprak güllaç
  • 1,5 litre süt
  • 1,5 su bardağı toz şeker
  • 1 su bardağı dövülmüş ceviz içi
  • 1 yemek kaşığı gül suyu (isteğe bağlı)
  • Üzeri için nar taneleri ve Antep fıstığı

Hazırlanışı

  1. Sütü tencereye alın, şekeri ekleyip karıştırarak ısıtın. Kaynatmadan ocaktan alın ve ılımaya bırakın.
  2. Güllaç yapraklarını tepsiye yerleştirerek her katmana ılık süt dökün.
  3. Beşinci katta dövülmüş ceviz içini serpiştirin ve üzerine kalan güllaç yapraklarını aynı şekilde dizmeye devam edin.
  4. Kalan sütü en üst katmana dökerek tatlının sütü iyice çekmesini sağlayın.
  5. Gül suyu eklemek isterseniz, son aşamada güllacın üzerine gezdirin.
  6. Tatlıyı buzdolabında en az 2 saat dinlendirin.
  7. Servis yaparken üzerine nar taneleri ve Antep fıstığı serperek sunabilirsiniz.