Yüksek enflasyon, Türkiye'de yaşayan dar gelirlilerin hayatını gittikçe zorlaştırıyor. En düşük emekli maaşının ve asgari ücretin açlık sınırının altında kalmasının ardından, Türkiye'de yoksullaşan illerde belli oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bugün 2023 Gelir Dağılımı İstatistikleri ile Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri raporlarını yayınladı.
Gelir Dağılımı İstatistikleri'ne göre, Türkiye'de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2023 yılında 90 bin 116 TL iken, gelirin en yüksek olduğu bölge 124 bin 723 TL ile İstanbul bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 115 bin 758 TL ile Ankara bölgesi ve 107 bin 583 TL ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli bölgesi izledi.
En düşük yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri ise 41 bin 385 TL ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti.
GÖRELİ YOKSULLUK YÜZDE 13,5
Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri'ne göreyse, ortalama göreli (Toplumun genel düzeyine göre belirli bir sınırın altında gelire sahip olan bireyler göreli anlamda yoksul sayılmaktadır) yoksulluk oranı yüzde 14,5 olarak açıklandı.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2023 yılında 0,9 puan azalarak yüzde 13,5 oldu. Medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise son yılda 0,3 puan azalarak yüzde 21,3 olarak gerçekleşti.
Dört yıllık panel veri kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ına göre son yılda ve aynı zamanda önceki üç yıldan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadır. Buna göre, 2023 yılı anket sonuçlarına göre sürekli yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 1 puan azalarak yüzde 13 oldu.
Hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'sine göre hesaplanan yoksulluk sınırına göre, gelire dayalı göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölgeler; yüzde 14,6 ile Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan, Kastamonu-Çankırı-Sinop bölgesi oldu.
HER ÜÇ KİŞİDEN BİRİ YOKSULLUK VE SOSYAL DIŞLANMA RİSKİ ALTINDA
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlar; göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu göstergelerinin en az birinden yoksun olanları ifade etmektedir.
Son yıl sonuçlarına göre fertlerin yüzde 30,7'si yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı. Bu oran yaş gruplarına göre incelendiğinde; 0-17 yaş grubunda yüzde 40,1, 18-64 yaş grubunda yüzde 28,0, 65 ve üstü yaş grubunda ise yüzde 23,1 olarak tahmin edildi.
Oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,5 puan azalarak 2023 yılında yüzde 56,2 olarak hesaplanırken, kirada oturanların oranı yüzde 27,8, lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15,1 oldu.
Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 32,6'sı konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşarken yüzde 32,0'ı ise sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. problemlerle, yüzde 19,8'i trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlarla karşılaştı.