Kastamonu, Anadolu'nun en eski yerleşim yerlerinden biridir ve zengin tarihi, geçmişteki pek çok medeniyetin izlerini taşır. Kastamonu'nun adının kökenine dair farklı teoriler bulunsa da, şehrin tarihi Hititlerden başlayarak günümüze kadar uzanır.
Kastamonu'nun Tarih Öncesi ve Antik Çağdaki Yeri
Kastamonu'nun bilinen tarihi, Hitit İmparatorluğu dönemine kadar uzanır. Hititlerin ardından bölge, sırasıyla Frig, Lidya ve daha sonra Pers hakimiyetine girmiştir. M.Ö. 4. yüzyılda Büyük İskender'in Anadolu'yu fethetmesiyle Kastamonu da Makedonya İmparatorluğu'nun bir parçası haline gelmiştir. İskender'in ölümünden sonra bölge, Pontus Krallığı'nın kontrolüne geçmiş ve M.Ö. 1. yüzyılda Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilmiştir. M.S. 395'te Roma İmparatorluğu'nun bölünmesiyle Kastamonu, Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olmuştur.
Kastamonu'nun Adının Kökeni ve İlçe Olma Süreci
Kastamonu'nun adının kökeni hakkında iki ana teori bulunmaktadır. İlki, şehrin adının Gaslar (Gaşka Türkleri) ve antik şehir adı "Timonion" veya "Tumanna" kelimelerinin birleşiminden türediği yönündedir. Bu teoriye göre, Kastamonu adı "Gas ülkesi" anlamına gelmektedir ve fonetik olarak günümüzdeki adıyla örtüşmektedir. İkinci teori ise, Romalılar döneminde Kastamonu'nun küçük bir kasaba olduğu ve Bizans döneminde, özellikle Kommenos Hanedanı zamanında kale yapılmasıyla "Kastra Komnen" (Kommenlerin Kalesi) adını aldığı yönündedir. Ancak bu teoriyi destekleyen belgeler mevcut değildir.
Kastamonu'nun Türkler Tarafından Fethi ve Sonrası Gelişmeler
Kastamonu, 1105 yılında Danişmentliler tarafından fethedilmiş ve yaklaşık 100 yıl bu yönetim altında kalmıştır. Daha sonra kısa bir süreliğine Bizans kontrolüne geçen şehir, 1213 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad'ın emriyle Selçuklu komutanı Hüsameddin Çoban tarafından tekrar fethedilmiştir. 1292 yılında Moğolların bölgeye yönelik saldırıları sırasında Şemseddin Yaman Candar komutasındaki ordu tarafından zapt edilen Kastamonu, Candaroğulları Beyliği'nin kurulmasıyla önemli bir merkez haline gelmiştir.
Kastamonu'nun tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapması ve zengin kültürel mirası, şehrin tarihi ve kültürel açıdan önemli bir konumda olmasını sağlamıştır. Her dönemde farklı isimler ve yönetimler altında anılan Kastamonu, tarihî zenginlikleriyle dikkat çeken bir Anadolu şehridir. (Haber Merkezi)