Kastamonu'da, Karadeniz'in Efes'i olarak bilinen Pompeipolis Antik Kenti'ndeki kazı çalışmaları devam ediyor. Roma döneminin en büyük kentlerinden biri olan Pompeipolis'teki kazılar, insanların beslenme alışkanlıkları ve döneme ait böcek çeşitlerinin incelenmesine odaklanıyor. Kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mevlüt Eliüşük başkanlığında yürütülüyor.
Kastamonu'nun Taşköprü ilçesine bağlı Zımbıllı Tepe'deki Pompeipolis Antik Kenti'nde yapılan kazıların yanı sıra, antik villada yapılan araştırmalarla o döneme ait beslenme şekilleri ve böcek çeşitleri de araştırılmaya başlandı. Roma dönemine ait yaklaşık 1600 metrekarelik bir villada, tuvalet kanalından toplanan tohumlar, Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Nuri Tatbul tarafından laboratuvar ortamında ayrıştırılarak inceleniyor. Çalışmalar, bin 800 yıl önceki beslenme alışkanlıklarının ve dönemin tüketilen besinlerinin anlaşılmasına katkı sağlamayı amaçlıyor. Ayrıca, çevresel arkeolojik verilere de katkıda bulunulması hedefleniyor.
Şu ana kadar yapılan incelemeler sonucunda 50 farklı bitki türü tespit edildi. Ayrıca, bin 800 yıl öncesine ait olduğu düşünülen bir arı türü de kazılarda bulundu.
"Beslenme alışkanlıklarını anlamaya çalışıyorum"
Konuyla ilgili bilgi veren Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Nuri Tatbul, "Bu projede çevresel arkeoloji çalışmalarını yürütüyorum ve arkeobotanik alt disiplini üzerinde çalışıyorum. Villada bulunan çöp çukuru, yanık alanlar, mutfak ve depolama alanları gibi bölgelerden örnekler alarak bitki kalıntılarını ayırıyorum. Bu bitki kalıntıları aracılığıyla yerleşimin beslenme alışkanlıklarını anlamaya çalışıyorum. Ayrıca, yerleşimde kullanılan ekonomik öneme sahip tahıllar, baklagiller ve meyve türleri gibi bitkiler üzerinden yerleşimin ekonomisini değerlendirmeye çalışıyoruz. Bu çalışmayla, üretim, tüketim ve atık gibi günlük yaşamın izlerine de ulaşmayı amaçlıyoruz" dedi.
"Şu ana kadar yaklaşık 50 farklı bitki türü tanımladık"
Kazı çalışmalarının döneme önemli katkı sağlayacağını belirten Dr. Mustafa Nuri Tatbul, "İkinci amacım, yerleşim çevresindeki mikrofauna yani küçük hayvan türlerini ve aynı zamanda flora, yani geçmişteki bitki örtüsünü tanımlamaktır. Bu sayede yerleşimin etrafındaki çevresel koşulları daha iyi anlayabileceğiz. Şu ana kadar yaklaşık 50 farklı yabani bitki türünü tanımladık. Bu yerleşim, yaklaşık 800-900 yıl boyunca kullanılmış; terk edilip tekrar yerleşilen, yeniden terk edilen bir alan. Bu süreçleri, bilimsel verilerle geçmiş çevre koşullarını yeniden kurarak incelemeyi planlıyorum" dedi.
"Geçmişten günümüze kalan böcekleri de inceliyoruz"
Böcek türlerini tespit ederek dönemin çevresel koşullarını anlamaya çalıştıklarını anlatan Tatbul, "Bir diğer çalışma alanımız ise böcek bilimi. Kazı sırasında aldığımız örneklerde böcekler de ortaya çıkıyor. Biyologlarla birlikte yapacağımız çalışmalarla bu örneklerin daha fazla bilgisine ulaşmayı hedefliyoruz. Bitki ve mikrofauna analizi yaparak, geçmişteki doğal koşullar hakkında daha kapsamlı bir bilgi edineceğiz. Yabani bitki türleri oldukça önemli çünkü her birinin belirli yaşam şartları var. Örneğin, sıcaklık aralıkları, yağış rejimleri ve nem oranları gibi faktörler bu türlerin hangi çevresel koşullarda yaşadığını belirliyor. Bu verilerle, geçmiş iklim ve çevresel şartlar hakkında bilgi edinmeyi umuyoruz" şeklinde konuştu.
