Taşköprü İlçe Sağlık Müdürlüğü’nde görevli Diyetisyen Makbule Aküzüm, 9-15 Mayıs Çölyak Haftası dolayısıyla önemli bilgilendirmelerde bulundu.
Diyetisyen Makbule Aküzüm, Çölyak Hastalığıyla ilgili yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verildi:
Değerli vatandaşlarımız, Çölyak hastalığı, gluten adı verilen bir protein kompleksi olan buğday, arpa, çavdar ve yulaf gibi tahıllardaki bir bileşene karşı bağışıklık sisteminin aşırı reaksiyon göstermesi sonucu ortaya çıkar. Bu durum, ince bağırsakta hasara yol açar ve sindirim sistemi sorunlarına neden olabilir. Çölyak hastaları için tek etkili tedavi, gluten içeren gıdalardan kaçınmaktır.
Çölyak hastalığı, sindirim sistemi üzerinde çeşitli belirtilere neden olabilir. Ancak, her çölyak hastası farklı semptomlar yaşayabilir ve belirtiler bazen hafif olabilir, bazen ise oldukça belirgindir. Bazı yaygın çölyak belirtileri şunlardır:
1.Karın ağrısı ve şişkinlik: Sindirim sistemi rahatsızlıkları, çölyak hastalarının sık yaşadığı belirtiler arasındadır.
2.İshal: İnce bağırsakta hasar, sindirim sürecini etkileyebilir ve ishale neden olabilir.
3.Kabızlık: Diğer bir grup çölyak hastası, kabızlık gibi sindirim sorunları yaşayabilir.
4.Bulantı ve kusma: Bazı çölyak hastaları, gluten içeren gıdaları tükettiklerinde bulantı ve kusma yaşayabilirler.
5.Ağırlık kaybı: Sindirim sorunları nedeniyle besin emilimi zayıfladığında veya kişi glütensiz bir diyete geçtiğinde ağırlık kaybı olabilir.
6.Yorgunluk ve halsizlik: Besinlerin yeterince emilimini sağlayamamak, vücudun enerji seviyelerini etkileyebilir.
7.Deri problemleri: Çölyak hastalığı, bazı kişilerde ciltte kaşıntı, döküntü veya dermatit herpetiformis adı verilen bir deri döküntüsüne neden olabilir.
8.Kemik zayıflığı: Kalsiyum ve diğer minerallerin emiliminde bozulma, kemik erimesi gibi sorunlara neden olabilir.
9.Anemi: Demir, B12 ve folat gibi besin maddelerinin emiliminde sorunlar yaşanabilir ve bu da anemiye yol açabilir.
10.Baş ağrısı: Bazı çölyak hastaları düzenli baş ağrıları yaşayabilirler.
Diyetisyen Aküzüm’den beslenme ipuçları
Çölyak hastaları için sağlıklı bir beslenme planı, gluten içeren yiyeceklerden kaçınmayı içerir ve buğday, arpa ve çavdar gibi yiyeceklerin yerine glütensiz alternatifler tercih edilir.
İşte çölyak hastalığı olan bireylerin dikkate alması gereken bazı beslenme ipuçları:
1.Gluten İçeren Yiyeceklerden Kaçının: Buğday, arpa, çavdar ve bunlardan yapılan ürünlerden kaçının. Bu, ekmek, makarna, kek, bisküvi, kahvaltılık gevrekler, bira gibi birçok gıdayı içerir.
2.Glutensiz Alternatifler Tercih Edin: Gluten içermeyen tahıllar ve unlar tercih edin. Bunlar arasında pirinç, mısır, kinoa, amarant gibi besinler bulunur. Buğday ununun yerine glutensiz unlar kullanarak yemek yapabilirsiniz.
3.Doğal ve Taze Yiyecekleri Tercih Edin: Mümkün olduğunca işlenmemiş, doğal ve taze gıdalar tüketin. Sebzeler, meyveler, etler, balık, yumurta gibi temel besinler genellikle glutensizdir.
4.Gluten İçeren Ürünlerin Etiketlerini Kontrol Edin: Market alışverişlerinizde dikkatli olun ve glutensiz olduğundan emin olmadığınız hiçbir ürünü satın almayın. Ambalajların üzerinde gluten içerip içermediğini belirten bir işaret veya "glutensiz" ibaresi olup olmadığını kontrol edin.
5.Kontaminasyondan Kaçının: Glutensiz ürünlerin bile kontamine olabileceği unutulmamalıdır. Özellikle restoranlarda veya hazır gıdaları satın alırken bu durumu göz önünde bulundurun.
6.Besin Takviyeleri Alın: Çölyak hastaları bazı besin maddelerini yeterince alamayabilirler. Bu durumda, doktorunuza danışarak vitamin ve mineral takviyeleri alabilirsiniz, özellikle demir, kalsiyum, D vitamini, B vitaminleri gibi.
7. Diyetinizi Dengeli Tutun: Glutensiz bir diyet çoğu zaman lif, folat, demir ve diğer besin maddeleri açısından zengin olmayabilir. Bu nedenle, dengeli bir diyet uygulayarak ihtiyacınız olan tüm besin öğelerini almanız önemlidir.
8. Diyetisyen veya Beslenme Uzmanından Yardım Alın: Çölyak hastalığıyla yaşayanlar için kişiye özel bir beslenme planı oluşturmak önemlidir. Bu nedenle, bir diyetisyen veya beslenme uzmanından yardım almak faydalı olabilir.