Taşköprü'de Dilsiz Sultan’ı Konuşturan Evliya Kim?
Taşköprü ilçemizde bulunan ve II. Beyazıt zamanında yaşadığı rivayet edilen “Abdal Hasan Hz.’nin türbe ve tekkesi ziyaretçi akınına uğruyor.
Kastamonu-Taşköprü ilçemizde bulunan ve II. Beyazıt zamanında yaşadığı rivayet edilen “Abdal Hasan Hz.’nin türbe ve tekkesi ziyaretçi akınına uğruyor.
Osmanlı Padişahı II. Beyazıt zamanında, 16. yy’ın başlarında yaşadığı bilinen Abdal Hasan’ın Türbe ve Tekkesi’nin bulunduğu yerde günümüzde, imarethane, hamam ve şadırvan yer alıyor.
Türbede bulunan diğer bir kabrin ise yakın bir zamana kadar II. Beyazıt’ın kızı “Dilsiz Sultan”a ait olduğu rivayet edilirken Araştırmacı Yazar Ali Korkmaz’ın Taşköprü’nün “Gönül Sultanları” isimli kitabında ise bu Abdalhasan Hz.’nin yanında yer alan kabrin eşi Nuran anneye ait olduğu iddia ediliyor.
Abdalhasan Hz.
Araştırmacı Yazar Ali Korkmaz’ın “Taşköprü’nün Gönül Sultanları” isimli kitabında Abdalhasan Hz. ile ilgili şu bilgiler yer alıyor;
Taşköprü ilçesinin gönül sultanlarından biri de ilçeye 16 km mesafede bulunan ve o dönemki adı Tutaş olmasına rağmen daha sonraları köye kendi ismi verilen Abdal Hasan Hz.’dir.
15. yüzyılın başlarında (1409) Türkistan’da doğan ve ailesiyle birlikte Anadolu’ya ve daha sonrasında Taşköprü ilçesine göç etmiş olan Abdalhasan Hz.’nin ünü 15. yüzyılın ortalarından itibaren hem âlim olarak hem de mana âleminde gönüllere hitap eden bir sultan olarak çevresine ve daha sonra tüm çevre illere yayılmıştır.
Türkistan’dan başlayan Anadolu yolculuğu sırasında Sinop’un Ayancık ilçesine kadar gelen ve burada birkaç yıl konaklayıp anne ve babasının vefatının ardından en büyük kardeşleri Kornopa köyünde metfun olan Şeyh Musa Hz.’leri ve 6 kardeşi ile birlikte Kornopa köyüne yerleşmişlerdir.
Aslında Yesevi Dergahı’nda kardeşleri ile birlikte ilim tahsil eden Abdalhasan Hz.’leri Kornopa köyünde abisi Şeyh Musa’nın yanında bir süre kaldıktan sonra o zamanki adı Tutaş olan köy sakinlerinin talebi üzerine abisinin de izni ile 1441 yılında din görevlisi olarak bu köye yerleşmiştir.
Bu köyde yaşayan Nuran Annemiz ile izdivacından sonra hayatının sonuna kadar bu köyde ilim irfan faaliyetlerini sürdürmüştür.
Kalplere nüfuz eden sohbetleriyle, insanların dünyevi ve uhrevi kapılara ulaşmasını sağlayan bir gönül eri olarak kabul edilmiştir.
Hatta bu özelliği ile rivayetleri dilden dile anlatılarak günümüze kadar gelmiştir.
Abdalhasan Hz.’nin günümüze kadar ulaşan en büyük kerametlerinden birisi 2. Beyazıt’ın Amasya şehzadeliği döneminde iken Amasya’da bir din âliminin konuşmasından psikolojik olarak etkilenerek konuşmamaya başlayan kızı Fatma (Sofiyye) Sultan’ı 9 yaşında Abdalhasan Hz.’ne göndermesi ve Dilsiz Sultan olarak bilinen kızı Fatma (Sofiyye) Sultan’ın buraya geldikten sonra Abdalhasan Hz.’lerinin nasihatlarını dinledikten sonra tekrar konuşmaya başlaması olmuştur. Ardından 5-6 ay süreyle burada dadısı Elvan Nur Hanım ile misafir olarak kalmış ve daha sonra babasının isteği üzerine geri dönmüştür.
Abdalhasan Hz.’nin vefatına kadar Fatma (Sofiyye) Sultan, 3 defa daha ziyaretine gelmiş, gelemediği yıllarda ise çeşitli hediyeler göndermiştir.
Fatma (Sofiyye) Sultan, Abdalhasan Hz.’nin ahlakından ve öğretisinden etkilendiği için ilerleyen yaşlarda kendisini tasavvufa vermiştir.
Abdalhasan Hz.’nin adının Fatih Sultan Mehmet Han’ın padişahlığı döneminde Osmanlı Sarayı’nda dahi isminin duyulmasının nedeni bu olaydır.
Bugüne kadar Abdalhasan Hz.’nin türbesinde yanında bulunan diğer kabrin Dilsiz Sultan olarak anılan Fatma (Sofiyye) Sultan’a ait olduğu düşünülse de yapılan çeşitli araştırmalardan da edinilen bilgiye göre; Fatma (Sofiyye) Sultan’ın kabri, birçok kız kardeşi gibi Bursa’da Sultan Murat Han Türbesi’nde metfun bulunmaktadır. Kaynak: (dergipark.org.tr – Çağatay Uluçay – Beyazıt II.’nin Ailesi)
Bu nedenle Abdalhasan Hz.’nin kabrinin yanında metfun bulunan kişi eşi Nuran annemize aittir.
Abdalhasan Hz. 1498 yılında ise vefat etmiştir. (Kaynak: Taşköprü’nün Gönül Sultaları – Ali Korkmaz)
Derleyen: Ünal TOPUKSUZOĞLU