Tarihsel süreç içerisinde daima yeni yerleşimlere sahne olan Taşköprü İlçemizde M.Ö. 7. yüzyılda Paflagonyalılar tarafından yapıldığı bilinen kaya mezarları geçen asırlara adeta meydan okuyor.
Taşköprü’nün 13 değişik yerinde 70 civarında çeşitli kaya mezarı, tümülüs ve kale bulunuyor. İçinde tarihi kalıntıların bulunduğu bu yerler kazı çalışmaları ile gün ışığına çıkarılmayı bekliyor.
Taşköprü Kent Tarihi Müzesi Müdürü Arkeolog Barış Sağıroğlu, tarihsel açıdan büyük öneme sahip olduğunu ve bu yerlerin turizme kazandırılması için sistemli bir şekilde kazı çalışmalarının yapılması gerektiğini ifade etti.
Eski uygarlıkların ve inanışların izlerini koruyan, önemli arkeolojik eserlerden birini ise Taşköprü’ye 17 km. uzaklıkta bulunan Donalar Kaya Mezarı oluşturuyor. Taşköprü’nün Donalar (Süleyman) köyünde bulunan Kaya Mezarı’nın da M.Ö 7. yüzyılda Paflagonyalılar tarafından yapıldığı bilgisi veriliyor. Kaya mezarının dış cephesinde ise aslan, kartal, boğa ve öküz kabartmaları dikkat çekiyor.
DONALAR KAYA MEZARININ ÖZELLİĞİ
Yerden 8 metre yükseklikte oyulan Donalar Kaya Mezarı, birisi yatay diğer ikisi de meyilli olarak 3 kirişin birleşmesinden meydana gelen bir cephe görünümüne sahip. Girişte iki sütunun bulunduğu kaya mezarında soldakinin üzerine bir haç motifi ile Grekçe Tanrı yazısı bulunuyor. Sütun başlıkları ise Paflagonya’daki diğer kaya mezarlarında olduğu gibi dikdörtgen olmayıp, kare şeklindeki tablalar üzerine çökmüş boğalardan meydana gelmiş. Buna benzer kaya mezarlarına ise Boyabat’ın Direklikaya Mezarı’nda da rastlanıyor. Buradaki boğaların ön yüzleri dışarıya, arkalarının da mezara doğru çevrildiği görülüyor.
TURİZİME KAZANDIRMAK İÇİN SİSTEMLİ KAZI ÇALIŞMALARI YAPILMALI
Taşköprü’de çok sayıda kaya mezarı, tümülüs ve kalenin bulunmasını Taşköprü’nün Paflagonya gibi haşmetli bir bölgeye başkentlik etmesine ve köklü bir tarihe sahip olmasına bağlayan Arkeolog Sağıroğlu, Kaya mezarlarının, çok büyük bir alana kurulmuş Pompeiopolis Antik Kenti’nin çevresinde ve yakın bölgede yaşamış bulunan büyük ihtimalle soyluların gömüldüğü çok görkemli eserler olduğunu vurguladı. Sağıroğlu, “Söz konusu kaya mezarları, tümülüs ve nekropollerin tanıtımının daha iyi yapılıp turizme kazandırılabilmesi için bu türlü yerlerde sistemli arkeolojik kazılar yapılmalı” şeklinde konuştu.
TURİSTLERİN UĞRAK YERLERİ OLAN DİĞER KAYA MEZARI VE NEKROPOLLER
Yerleşim yeri olarak kullanılmaya başlandığı M.Ö 2 binli yıllardan buyana hiç terk edilmemiş, çeşitli kültür ve tarihe de ev sahipliği yapmış olan Taşköprü’de bulunan ve ilçeye gelen yerli ve yabancı turistlerin uğrak yerlerini oluşturan diğer bazı kaya mezarı, nekropol, tünel, kale ve tümülüsler ise şunlar;
Taşköprü merkeze bağlı Urgancı Köyü’nde bulunan Urgancı Kaya Mezarı, merkeze bağlı Ağcıkişi Mahallesi’nde bulunan Aygır Kalesi ve Kaya Mezarı, Alasökü Köyü’nde bulunan Direkli Kaya Mezarı, Bademci Köyü’nde bulunan Bademci Kaya Mezarı, Taşköprü’nün kuzeydoğusunda Çaycevher Köyü’nde bulunan Hobu Kaya Mezarı, Taşköprü’nün doğusunda yer alan Kızlar Kalesi, Alisaray Köyü’nde bulunan Mazharoluğu Kalesi, Kornapa Köyü’nde bulunan Kılıçkaya Tüneli.
(Haber: Ünal TOPUKSUZOĞLU)
