Kastamonu’da 1904 yılında Taşköprülü Mehmet Usta tarafından yapılan Türkiye’nin ilk piyanosu, restore edilerek yeniden hayat buldu.
1900’lü yıllarda mobilyacılık yapan Mehmet Usta, kentte görev yapan İtalyan mühendis Karlo Efendi’nin evindeki piyanoyu gördükten sonra benzerini yapmaya karar verdi. Karlo Efendi’nin piyanonun ölçülerini almasına izin vermesiyle çalışmalara başlayan Mehmet Usta, uzun uğraşlar sonucu 1904’te ilk Türk yapımı piyanoyu üretti.
Dönemin valisi Enis Paşa, Mehmet Usta’nın yaptığı beş piyanodan birini 2. Abdülhamid’e hediye etti. Günümüze ulaşan üç piyanodan biri Yıldız Sarayı’nda, biri Kastamonu Kent Tarihi Müzesi’nde, diğeri ise Kastamonu Mimar Vedat Tek Kültür Merkezi’nde sergileniyor.
Kastamonu Kent Tarihi Müzesi, Taşköprü Belediyesi ve Dünya Mirası Kastamonu İnisiyatifi’nin girişimleriyle İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Tunç Buyruklar, Kent Tarihi Müzesi’ndeki piyanoyu restore etti.
Mehmet Usta’nın Eşsiz Mirası: Türkiye’nin İlk Piyanoları
Piyano hakkında açıklamalarda bulunan Buyruklar, "Taşköprülü Mehmet Usta, usta bir marangozdu. 1904 yılında yaptığı piyanolardan birini burada görüyoruz. Toplamda beş piyano üretmiş. Üçünün nerede olduğunu biliyoruz, ancak diğer ikisinin akıbeti bilinmiyor. Kent Müzesi’ndeki bu çalgının bakımını yapmak için buradayım. Oldukça eski ve yıpranmış bir enstrüman olmasına rağmen sergileniyor. Klavyesini ayarlayarak daha düzgün bir görünüm kazandırmak istedim," dedi.
O dönemde böyle bir enstrümanın üretilmesinin büyük bir değer taşıdığına dikkat çeken Buyruklar, "Bu çalışmayı, Mehmet Usta’nın hatırasını yaşatmak ve piyanonun daha iyi görünmesini sağlamak için gerçekleştirdik. Piyano, bizim yerel enstrümanlarımızdan biri değil, Avrupa kökenli bir çalgı. Ancak Mehmet Usta, Anadolu’da böyle bir çalgıyı yapmak gibi zorlu bir işe girişmiş. Bir müşterisinin evinde gördüğü piyanonun ölçülerini alıp krokilerini çizerek kendi piyanolarını üretmiş. Türkiye’de yapılan ilk piyano olması sebebiyle de büyük bir önem taşıyor," ifadelerini kullandı.
“Türk Müziği Tarihi İçin Önemli Bir Eser”
İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Müzikoloji Bölümü Sanatçı Öğr. Görevlisi Süleyman Şenel, çalışmaya katılmaktan mutluluk duyduğunu belirterek, “Bu piyano, Türk müzik tarihinde önemli bir yer tutuyor. Mehmet Usta’nın böylesine değerli bir eser ortaya koymuş olması, tarihimiz açısından çok kıymetli.” dedi.
Şenel ayrıca, Tunç Buyruklar’ın bu projeye gönüllü katkı sağlamasının değerli bir adım olduğunu ifade ederek emeği geçenlere teşekkürlerini iletti.