Türkiye Petrol Rafinerileri’nin(TÜPRAŞ) kime ait olduğu, ne iş yaptığı ve faaliyet gösterdiği yerler merak konusu oldu. Peki, TÜPRAŞ kimin? TÜPRAŞ ne işi yapar? TÜPRAŞ nerede faaliyet gösterir? TÜPRAŞ nedir? TÜPRAŞ özel mi? TÜPRAŞ’ın ortakları kimler? TÜPRAŞ’ta devlet hissesi var mı? TÜPRAŞ kimlere satıldı?
TÜPRAŞ kimin?
TÜPRAŞ, 1983’de Batman, İzmir, İzmit ve Kırıkkale’de dört devlet rafinerisinin bir araya gelmesiyle kurulan çatı şirkettir. TÜPRAŞ, akaryakıt ürünleri, bitüm, fuel, oil, jet yakıtı, gaz yağı, lpg ve motor yağı gibi petrol çeşitlerinin üretimini yapar.
TÜPRAŞ nedir?
20 Mayıs 1983 tarihli kamu iktisadi teşebbüsleri hakkındaki 60 sayılı KHK ile Türkiye Petrol Kurumu (PETKUR) ve TÜPRAŞ’ın kurulması kararı alındı. Böylelikle TÜPRAŞ, PETKUR’un bağlı ortaklığında bir kamu iktisadi teşebbüsü olarak hayata geçirildi.
18 Haziran 1984 tarihli 233 sayılı KHK ile PETKUR faaliyetleri sonlandırıldı. TPAO, bağlı ortaklık statüsünde güç kazanarak PETKUR’un yerine geçti. TÜPRAŞ, TPAO’nun bağlı ortaklığında KİT olarak faaliyetine devam etti.
5 Temmuz 1990’da Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı’na bağlanan TÜPRAŞ’ın özelleştirilmesindeki ilk adım gerçekleştirildi.
TÜPRAŞ, 16 Kasım 1983’de TPAO’dan ayrıldı ve Enerji Bakanlığı’na bağlı yarı özel bir şirket olarak faaliyet hayatına devam etti.
28 Mayıs 1991’de TÜPRAŞ’ın ilk halka arzı gerçekleşti. TÜPRAŞ yüzde2,5 oranında hissesiyle İMKB’de işlem gördü. TÜPRAŞ’ın 1999’da halka açıklık oranı yüzde 3,58’e ulaşırken bu oran 2022’de yüzde46,5’e ulaştı.
TÜPRAŞ’ın 13 Ocak 2004’te yapılan özelleştirme ihalesini Tatnef- Zorlu Grubu 1,3 milyar dolarla aldı. Ancak satış Danıştay onayıyla iptal edildi. 12 Eylül 2005’te yapılan ikinci haleyi ise 4,14 milyar dolar ile Koç-Shell Grubu kazandı.
2005 yılının Kasım ayında Koç Holding, şirketin halka kapalı kısmının tek sahibi oldu.
TÜPRAŞ’ın genel merkezi 2021’de Kocaeli’den İstanbul’a taşındı.
