Ülkemizin yetiştirdiği önemli tarihçi, akademisyen ve yazarlardan İlber Ortaylı, Yunus Emre Enstitüsü (YEE) Roma Türk Kültür Merkezi'nde "Cumhuriyet'in 100. yılında Türkiye-İtalya İlişkileri" başlıklı bir konferans verdi. Konferansa Türkiye'nin Roma Büyükelçisi Ömer Gücük'ün yanı sıra Roma’da eğitimleri devam ettiren çok sayıda Türk öğrenci katıldı.
Ortaylı, konferansta Türkiye adının nereden geldiğini anlattı. Ortaylı'ya göre, Türkiye adı, İtalyanların Anadolu coğrafyasından Türklerin veya Türkmenlerin yaşadığı yer anlamında "Turchia" diye bahsetmesinden geliyor. Bu isim, 14. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanmış ve 1923 yılında Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla birlikte resmi devlet ismi olarak kabul edilmiştir.
Ortaylı, Türkiye adının tarihteki önemine de değindi. Ortaylı'ya göre, Türkiye adı, Anadolu'nun Türkleşme sürecinin bir göstergesidir. Bu isim, Türklerin Anadolu'da kalıcı olduklarını ve bu toprakların sahibi olduklarının bir sembolüdür.
Ortaylı, konferansta ayrıca Türk-İtalya ilişkilerinin tarihçesini de ele aldı. Ortaylı'ya göre, Türk-İtalya ilişkileri, tarih boyunca inişli çıkışlı bir seyir izlemiştir. Bu ilişkilerin en önemli dönüm noktalarından biri, 1911-1912 yılları arasında yaşanan Trablusgarp Savaşı'dır. Bu savaş, iki ülke arasında uzun yıllar sürecek bir husumetin başlangıcı olmuştur.
Ortaylı, Birinci Dünya Savaşı'nda da Türk-İtalya ilişkilerinin gerilmeye devam ettiğini söyledi. Ortaylı'ya göre, İtalya, savaşın sonunda Osmanlı İmparatorluğu'nun çökmesinden yararlanarak, Anadolu'nun bazı kısımlarını işgal etmeye çalışmıştır. Bu girişim, Türk-İtalyan ilişkilerini daha da germiştir.
Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte Türk-İtalya ilişkileri yeniden düzelmeye başlamıştır. Ancak, bu ilişkiler, İkinci Dünya Savaşı'nda tekrar bozulmuştur. Savaşın sonunda, İtalya'nın faşist rejimi yıkılmış ve iki ülke arasında dostluk ilişkileri yeniden kurulmuştur.
Ortaylı, konferansın sonunda, Türkiye ve İtalya'nın karşılıklı çıkarları doğrultusunda ilişkilerini geliştirmesi gerektiğini söyledi. Ortaylı, bu ilişkilerin, iki ülkenin de refahı ve güvenliği için önemli olduğunu vurguladı.
