Türkiye'nin dört bir yanında bulunan Gelibolu, Tirebolu, İnebolu ve Safranbolu gibi şehir ve ilçelerin ortak bir özelliği dikkat çekiyor: İsimlerinde "Bolu" ifadesi yer alıyor. Peki bu benzerlik sadece bir rastlantı mı, yoksa köklü bir tarihi geçmişe mi dayanıyor?
Sözcü'nün aktardığına göre Türkiye haritasını incelediğinizde, farklı bölgelerde yer almalarına rağmen adlarında ortak bir kelimeyi taşıyan bu şehirler hemen göze çarpıyor: Gelibolu, Tirebolu, İnebolu ve Safranbolu. Peki, hepsinin sonunda neden "bolu" bulunuyor? Cevabı, binlerce yıl öncesine uzanan etkileyici bir hikâyede saklı. Bu isimlerin kökeni, Anadolu’nun kadim medeniyetlerinden bugüne uzanan eşsiz bir serüveni yansıtıyor.
"POLİSTEN, BOLU'YA"
Bu şehir adlarının temelinde, Eski Yunanca'da "şehir" anlamına gelen "polis" kelimesi bulunuyor. Helenistik dönem boyunca Anadolu’da kurulan birçok yerleşim yeri, adlarının sonuna "polis" ekini aldı. Yüzyıllar içinde bu ek, halk arasında söyleniş kolaylığı nedeniyle "bolu"ya dönüşerek günümüze ulaştı.
Bu dilsel değişim yalnızca telaffuz farklılığından değil, aynı zamanda kültürel etkileşimlerden de kaynaklandı. Roma ve Bizans dönemlerinde yoğun kullanılan "polis" takısının, Türkler'in Anadolu’ya yerleşmesiyle birlikte halk dilinde değişime uğrayarak bugünkü adları şekillendirdiği düşünülüyor.
TİREBOLU: 3 Şehirden Tek İsim
Karadeniz kıyısındaki Tirebolu'nun ismi, antik çağlarda kurulan Tripolis kentinden türemiştir. Yunanca'da "tri" üç, "polis" ise şehir anlamına gelir. "Tripolis" adı, zamanla halk arasında Tirebolu’ya evrilerek bugünkü ismini kazanmıştır.
GALLİPOLİS'TEN GELİBOLU'YA
Çanakkale Boğazı’na hakim bir konumda bulunan Gelibolu’nun adı, kökenini Galliopolis’ten (Galli Şehri) alır. Tarih boyunca farklı medeniyetlerin etkisiyle ismi değişen Gelibolu, zamanla bugünkü Türkçe adını almıştır.
Safranbolu ve İnebolu'nun İsim Serüveni
Safranbolu'nun ismi hem bölgede yetiştirilen değerli safran bitkisinden hem de "polis" ekinden türetilmiştir. Böylece Safranbolu, "safran diyarı" ve "şehir" anlamlarını bir araya getirir. İnebolu ise, antik çağda “Abonou Teichos” olarak bilinirken daha sonra "Ionopolis" adını almış ve yüzyıllar içinde bugünkü İnebolu ismine dönüşmüştür.
Anadolu'nun her bir köşesinde karşımıza çıkan bu isimler, çok katmanlı tarihi ve kültürel geçişleri yansıtırken, Yunanca’dan Türkçeye uzanan dil evrimini ve coğrafi kimlikleri de gözler önüne seriyor.
