Çin merkezli yapay zeka platformu DeepSeek'in geliştirdiği son model, ABD ve Çin arasındaki yapay zeka rekabetini yeni bir seviyeye taşırken, diğer ülkelerin de bu yarışa dahil olacağı öngörülüyor.
Edinilen bilgilere göre, bireysel kullanıcılar tarafından en çok tercih edilen yapay zeka teknolojileri, ABD ve Çin merkezli şirketler tarafından geliştirilen uygulamalardan oluşuyor.
Yapay zeka alanındaki gelişmeler, Çin’in metin, görsel ve video üretebilen modellerini küresel pazara sunmasıyla ivme kazandı. Son olarak, Çin merkezli DeepSeek’in düşük maliyetle geliştirdiği yeni modeli ve Alibaba’nın "Qwen 2.5" modeli, iki ülke arasındaki rekabeti daha da tırmandırdı.
Bu gelişmelerin ardından ABD merkezli OpenAI’nin de ChatGPT "o3" modelini kullanıma sunması bekleniyor. Öte yandan, "metinden görüntü üretme" teknolojisi alanında da ABD ve Çin merkezli şirketler arasındaki rekabet hız kesmeden devam ediyor.
Birleşik Krallık, Birleşik Arap Emirlikleri, Singapur ve Fransa gibi ülkeler de bu alanda yatırımlar yaparak ve çeşitli projeler geliştirerek küresel yapay zeka yarışına dahil olmayı hedefliyor.
DeepSeek, Küresel Rekabetin Yeni Göstergesi
Kastamonu Genç Girişimciler Derneği (KASGEG) Genel Başkanı ve Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, DeepSeek’in yeni modelinin piyasaya sürülmesiyle birlikte yapay zeka alanındaki uluslararası rekabetin giderek yoğunlaştığını belirtti.
Teknoloji şirketlerinin ekonomik gücüne dikkat çeken Küçükşabanoğlu, "Günümüzde bazı teknoloji şirketlerinin piyasa değeri, birçok ülkenin ekonomisinden daha büyük hale geldi. Devletler ile şirketler arasındaki ilişkiler, diplomaside yeni stratejik adımlar atılmasını gerektiriyor." ifadelerini kullandı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yemin töreninde teknoloji devlerinin ön sıralarda yer aldığına vurgu yapan Küçükşabanoğlu, "Bu kare, tekno-feodalizmin resmen başladığının en büyük göstergesi oldu." şeklinde konuştu.
Yapay zekanın 2030 yılına kadar 15,7 trilyon dolarlık bir ekonomik büyüklüğe ulaşmasının beklendiğini kaydeden Küçükşabanoğlu, "Çin merkezli DeepSeek uygulaması, piyasaya sürüldükten sonra sadece birkaç saat içinde milyonlarca kullanıcıya ulaştı. Bu gelişme, ABD ve Çin’in yapay zeka alanında kıyasıya bir rekabet içinde olduğunun en somut örneklerinden biri oldu." dedi.
ABD ve Avrupa’daki bazı teknoloji şirketlerinin piyasa değerlerinde düşüşler yaşandığını hatırlatan Küçükşabanoğlu, "ABD ve Çin merkezli şirketlerin rekabeti önümüzdeki süreçte daha da yoğunlaşacak ve bu çekişmeye başka ülkeler de dahil olacak. Yapay zeka, hem ekonomik hem de güvenlik açısından stratejik bir unsur olarak değerlendiriliyor." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye, Yapay Zeka Alanında İlk 20’ye Girebilir
Çin’in yapay zeka alanındaki patentlerin büyük bir bölümüne sahip olduğuna işaret eden Küçükşabanoğlu, ABD’nin de bu alandaki çalışmalarına ek bütçe ayırdığını ifade etti.
Birleşik Krallık, Fransa ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerin bu alanda kamu kurumları oluşturduğunu, Singapur’un ise yapay zeka eğitimleri verdiğini aktaran Küçükşabanoğlu, "Birleşik Krallık, kamu kurumlarının koordinasyonunu sağlamak için bir yapay zeka ofisi açtı. Birleşik Arap Emirlikleri, dünyadaki ilk ve tek Yapay Zeka Üniversitesi’ni kurdu. Singapur, 40 yaş üstü çalışanlarına ücretsiz yapay zeka eğitimi verirken, Fransa ilk yapay zeka bakanını atayarak bu alana 2024-2030 savunma bütçesinden 2 milyar avro kaynak ayırdı." dedi.
Türkiye’den çıkan ve değeri 1 milyar doları aşan 7 şirketin bulunduğunu hatırlatan Küçükşabanoğlu, Türkiye’nin yapay zeka rekabetinde güçlü bir konuma gelmesi için stratejik ve kapsamlı adımlar atması gerektiğini vurguladı.
Bu süreçte en kritik faktörün eğitim olduğunu belirten Küçükşabanoğlu, "Ülkemizde yaşayan 0-21 yaş aralığındaki gençlerin yapay zekaya olan ilgisi, bilgiye dönüştürülebilir. Bunu girişimcilikle destekleyebilirsek, Türkiye şu anda bulunduğu 40’lı sıralardan yapay zeka alanında ilk 20 ülke arasına girebilir. Genç nüfusumuzun teknolojiye olan yatkınlığı, doğru yönlendirilirse büyük bir avantaja dönüşebilir." dedi.
Yapay Süper Zekaya Geçiş Hızlanabilir
Türkiye Yazılımcılar Federasyonu (TÜYAFED) Genel Başkanı Mustafa Çalış, Çin’in son yıllarda teknolojiye yaptığı yatırımlarla küresel dengeleri değiştirmeye başladığını belirtti.
Çalış, "Dünya çapında teknoloji savaşları hız kesmeden sürüyor. Yapay zekaya yatırım yapan ülkeler, bugünün ve geleceğin söz sahipleri olacak. DeepSeek’in hızlı yükselişi, yapay süper zekaya geçiş sürecini hızlandırarak sektörde köklü değişimlere yol açacak." ifadelerini kullandı.
DeepSeek’in yalnızca 6 milyon dolardan düşük bir bütçeyle geliştirildiğinin öne sürüldüğünü belirten Çalış, "Öte yandan, birçok çip üreticisi ve teknoloji şirketinin zarar etmeye başlaması, rekabetin giderek artacağını gösteriyor. İlk etapta bazı iddialar şüpheyle karşılansa da DeepSeek’in attığı stratejik adımlar, küresel dengeleri değiştirmeye başladı. Yakın zamanda benzer yeni şirketlerin de ortaya çıkacağını ve rekabetin daha da kızışacağını rahatlıkla söyleyebiliriz." şeklinde konuştu.