Erzincan’daki Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Türkiye’nin tek ters lale koleksiyon bahçesine ev sahipliği yapıyor. Sadece 20 gün boyunca çiçek açan bu nadide çiçekler, hem bilimsel çalışmalar hem de biyolojik çeşitliliğin korunması adına büyük önem taşıyor.
Her yıl sadece kısa bir zaman diliminde çiçek açan ters laleler, Erzincan'da bulunan özel koleksiyon bahçesinde ziyaretçileriyle buluştu. Doğada giderek azalan popülasyonlarıyla dikkat çeken bu endemik bitkiler, Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nün titiz çalışmalarıyla koruma altına alınıyor.
38 Farklı Tür Bir Arada
Türkiye'nin dört bir yanından özel izinlerle toplanan ve aralarında yurt dışından getirilen türlerin de bulunduğu 38 farklı ters lale çeşidi, enstitünün 2 dönümlük bahçesinde yetiştiriliyor. Ziraat Mühendisi Meral Aslay’ın verdiği bilgilere göre, bu lalelerin kültüre alınması ve melezlenmesi 2006 yılından bu yana devam ediyor. Bugüne kadar 27 farklı melez aday tür geliştirildi.
577 Bin Liralık Ceza
Ters laleler yalnızca görsel güzellikleriyle değil, aynı zamanda ekolojik önemiyle de dikkat çekiyor. Endemik yapıları nedeniyle korunmaları büyük önem taşırken, doğadan izinsiz toplanmaları ya da tahrip edilmeleri halinde 2025 yılı itibariyle 577 bin TL’ye varan idari para cezası uygulanıyor. Bu ciddi yaptırımlar, ters lalelerin sürdürülebilirliğini güvence altına almayı hedefliyor.
Türkiye’nin Genetik Zenginliği
Dünyada 170’e yakın ters lale türü bulunurken, bunların 52’si Türkiye’de yetişiyor. 29 tür ise yalnızca Türkiye’ye özgü endemik bitkiler arasında yer alıyor. Bu durum, Türkiye'nin bitkisel çeşitlilik açısından ne kadar zengin olduğunu gözler önüne seriyor. Erzincan’da kurulan koleksiyon bahçesi, bu zenginliğin sürdürülebilirliğini sağlamak adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Yerli ve Milli Ters Lale Çeşitleri Geliyor
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Samet Karataş, Türkiye’de ters laleler üzerine yapılan ilk kapsamlı çalışmaların bu enstitüde başlatıldığını belirtti. Karataş’a göre, hedef yerli ve milli ters lale türlerinin geliştirilmesi ve süs bitkisi sektörü için yeni kaynaklar sunulması. Aynı zamanda, genetik erozyon riski taşıyan türler de burada toplanarak koruma altına alınıyor.
Bilim ve Doğa İçin Stratejik Bir Proje
TAGEM tarafından desteklenen bu proje, yalnızca doğanın korunmasına değil, aynı zamanda bilimsel araştırmalara da zemin hazırlıyor. Elde edilen çeşitlerin peyzaj düzenlemelerinde kullanılabilmesi, doğadan izinsiz bitki toplamayı azaltarak çevre bilincinin artırılmasına katkı sağlıyor.
