Necati Doğanç, "Yakın Çağ'dan Günümüze Kastamonulu Kadınlar: Donanma Cemiyeti Taşköprü Kadınlar Şubesi" başlıklı makalesini okuyucularına sundu.
Donanma Cemiyeti, gerçek adıyla Donanma-yı Osmanî Muavenet-i Millîye Cemiyeti, 19 Temmuz 1909'da Yağcızâde Şefik Bey isminde bir tüccarın öncülüğünde kurulan, halktan ve sivil kurumlardan maddi yardım elde edip Osmanlı Donanması'nı güçlendirmeyi amaçlayan bir kurumdur. Taşköprü Donanma Cemiyeti Şubesi kadınlar kolu;Donanma Cemiyeti namına çeşitli miktarda para toplayarak büyük ölçüde katkı sağlamıştır.Yapılan bu yardımların listesi 03 Mayıs 1910 yılında Kastamonu Vilayet Gazetesinde varislerinin olabileceği düşünülerek sülalelerinin adları aynen yazılarak yayımlanmıştır. Sülale, lakap ve meslek adlarına göre yine eşler üzerinden bağış yapılmıştır. Bağışlar kuruş cinsinden olup liste şöyledir:
Bidayet Başkâtibi Ahmet Efendi’nin eşi 20, Şeriye Başkâtibi Vehbi Efendi’nin eşi 20,Nüfus Kâtibi Mehmet Efendi’nin eşi 20, Nüfus Memuru Ali Efendi’nin eşi 10,Derbederzâde Ali Ağa’nın eşi 20, Mahkeme Azasından Halil Efendi’nin eşi 20, gelini 10, Tapu Kâtibi Cemil Efendi’nin eşi 20, Şemsettin Efendi’nin eşi 20,Mehmet Salih Efendi’nin eşi 20, Mukavelât Muharriri Mustafa Efendi’nin eşi 20, Mümeyyiz Ömer Efendi’nin eşi 20, Dava Vekili Mazhar Efendi’nin annesi 20, Tahrirat Kâtibi Ali Hayri Efendi’nin eşi 20, Banka Kâtibi Eşref Efendi’nin eşi 20, Kıskıszâde Mehmet Efendi’nin eşi 20, Binbaşı Hüseyin Efendi’nin eşi 20, Kolağası İsmail Efendi’nin eşi 20, Yüzbaşı Salih Efendi’nin eşi 20, Tekkenişinzâde Seyid Efendi’nin validesi 20, Tüccar İsmail Efendi’nin eşi 30, Belediye Başkanı Tahir Efendi’nin eşi 15, Belediye Kâtibi Seyfi Efendi’nin eşi 15, Tahsildar İbrahim Efendi’nin eşi 15, Tahsildar Rıfkı Efendi’nin eşi 15, Belediye Azasından Hüseyin Efendi’nin eşi 15, Hamamcızâde Kerimesi Gülsüm 10, Hacı Serdarzâde Mustafa Efendi’nin eşi 10, Hamamcızâde Ahmet Ağa Bin Hayrat Efendi’nin eşi 10, İcra Mübaşiri Süleyman Efendi’nin eşi 10, Kehyarzâde Hacı Hilmi Efendi’nin eşi 10, Kolağası Latif Efendi’nin eşi 10, Hancızâde Mehmet Efendi’nin eşi 10, Ricalzâde Hacı Hüseyin Efendi’nin eşi 10, Palabıyıkoğlu Hasan Efendi’nin eşi 10, Kâtib-i sani Rüştü Efendi’nin kızı 10,Yüzbaşı İbrahim Ağa’nın eşi 10, Alaçamzâde Halil Efendi’nin eşi 10, Hacı Halilzâde Zühtü Efendi’nin eşi 10, Emekli Binbaşı Hasan Efendi’nin kayınvalidesi 10, Vidinlizâde Yunus Efendi’nin eşi 10, Vidinlizâde Ahmet Efendi’nin eşi 10,Çilingirzâde Mustafa Efendi’nin eşi 20,Gardiyan Ahmet Efendi’nin eşi 10, İbdişzâde Mustafa Efendi’nin eşi 5, Çorbacıoğlu Mehmet Ağa’nın eşi 10, Cerrah Mehmet Efendi’nin eşi 10, Belediye Sandık Emini Salim Efendi’nin eşi 10, Topuzzâde Mehmet Efendi’nin eşi 10, Hoca Abdullah Efendi’nin eşi 10, Arapzâde Mehmet Efendi’nin eşi 10, Hamamcızâde Şükrü Efendi’nin eşi 10, Osman Bey’in eşi 10, Hâkim Efendi’nin kızı 10, Mütekaid Binbaşı Hasan Efendi’nin kızı 5, Hoca Gülsüme Hanım 5, Hamamcızâde Hafız Efendi’nin eşi 5, Yusufoğlu Hasan Ağa’nın eşi 5, Mahkeme Azası Hamdi Efendi’nin eşi 5, Tütüncü Salihoğlu Salih Ağa’nın eşi 5, Mülazım Ali Efendi’nin eşi 5, Mülazım Necip Efendi’nin eşi 5,Emekli Binbaşı Hasan Efendi’nin kızı Meliha Hanım 5,Muavin Asım Efendi’nin validesi 5, Dumanzâde Halim Efendi’nin eşi 5, Telgraf Müdürü’nün eşi 5,Terzi Hasan Efendi’nin eşi 5, Şamlı Ayşe Hanım 5,Şükrü Efendi’nin eşi 5,Mülazım Osman Efendi’nin eşi 5, Tatlıdilzâde Emin Efendi’nin eşi 5, Telgraf Memuru Mehmet Bey’in eşi 5, İcra Mübaşiri Mustafa Efendi’nin eşi 5, Sekazzâde Şerife Hanım 5, Tahta Hüseyinzâde Eşref Efendi’nin eşi 5,Hamamcızâde Gülsüm Hanım 5, İdare Meclis Azası Hacı Mehmet Efendi’nin eşi 5, Eytam Müdürü’nün annesi 5, Tahsildar Mehmet Efendi’nin eşi 5, Sufi Hoca İsmail Efendi’nin eşi 5, Eytam Müdürü’nün kayınvalidesi 5,Delibeyzâde Hasan Efendi’nin eşi 5, Yusufoğlu Tüccar Abdullah Efendi’nin eşi 5, Başağazâde Bakkal Ali Efendi’nin eşi 5, Saatçi Mustafa Efendi’nin eşi 5, Tahsildar Sait Efendi’nin annesi 5, Bakkal Halil İbrahim Ağa’nın eşi 5, Merhum Bey Baba’nın eşi 5, Katipoğlu Hasan Efendi’nin eşi 5,Berber Kadir Usta’nın kızı 5, Tokatlızâde Hacı Halil Efendi’nin eşi 5, Demirci Salih Ağa’nın eşi 5, Banka Refiki Mustafa Efendi’nin eşi 5, Nuhbeyzâde Mehmet Ali Efendi’nin eşi 5, Mülazım Kamil Efendi’nin eşi 5,Zaptiye Çavuşu İsmail Efendi’nin eşi 5, Akmanzâde Hafız Efendi’nin annesi 5, Başağazâde İsmail Efendi’nin eşi 5, Numan Ağazâde Halime hanım 5,Ebe Zühre Hanım 5, Hacı Hatip Efendi’nin Mahdumu Eşref Efendi’nin eşi 5, Belediye Azası Hâfız Hüseyin Efendi’nin eşi 5, Gardiyan Ahmet Efendi’nin eşi 5, İptidaiye Hocası Ali Efendi’nin eşi 5, Eyüpzâde Şerife Hanım 5,Aşçı Şaban Usta’nın eşi 5, Cevizoğlu Hafız Efendi’nin eşi 5, Berber Hasan Çavuşun eşi 5, GehyaroğluAhmet Efendi’nin eşi 5, Pirinççi Mehmet Efendi’nin eşi 5, Çorumluzâde Hatice Hanım 5, Bakkal Hakkı Efendi’nin eşi 5, Mal Refiki Rıza Efendi’nin eşi 5, Kunduracı Mehmet Usta’nın Annesi 5, Hamamcı Mustafa Ağa’nın gelini 5, Ağcagişi’den Şerife Hanım 5, Delibeyzâde Süleyman efendi’nin eşi 5, Mekteb-i İptidaiye Hocası Süleyman Efendi’nin eşi 5,Gülyaoğlu Zaptiye Hacı Mehmet Efendi’nin eşi 5, Orman Koruyucusu Nuri Efendi’nin eşi 5,Belediye Çavuşu Mustafa efendi’nin eşi 5, Vidinlizâde Efendi’nin eşi 5, Mahkeme Azası Hamdi Efendi’nin Aşçısı Elife Hanım 5,Yüzbaşı Bekir Efendi’nin eşi 5,Haznedarzâde Osman Bey’in eşi 5, Tüccar Perdan Efendi’nin eşi 5, Tüccar Ohannes Efendi’nin eşi 5, Tüccar Aram Ağa’nın eşi 5, Saraç Artin Efendi’nin eşi 5,Tüccar Lizunyan Agop Efendi’nin eşi 5 kuruş, vermek suretiyle Donanma Cemiyeti’ne Taşköprü kadınları olarak yardımda bulunmuşlardır.
Kaynak: Yakın Çağ’dan Günümüze Kastamonulu Kadınlar /Dr. Mustafa Eski Vizetek yayınları 2024
Necati DOĞANÇ Araştırmacı Eğitimci
