Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilen yeni yasa ile 2000-2008 yılları arasında sosyal güvenlik sistemine dahil olan çalışanlar için umut verici bir gelişme yaşandı. Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden yararlanamayan bu grup için, artık erken emeklilik kapısı aralanıyor. "Kademeli Emeklilik Sistemi" olarak adlandırılan bu yeni modelle birlikte emeklilik şartları yeniden düzenlendi ve pek çok kişi için emekli olma süreci kolaylaştırıldı.
EYT Kapsamı Dışında Kalanlar İçin Yeni Umut
8 Eylül 1999 öncesi sigortalılar, EYT kapsamında erken emekli olma fırsatı yakalamıştı. Ancak 1 Ocak 2000 ile 31 Aralık 2008 tarihleri arasında sigorta girişi yapılan milyonlarca kişi bu düzenlemenin dışında bırakılmıştı. Bu mağduriyetin giderilmesi adına uzun süredir beklenen adım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çalışmaları sonucunda atıldı. Yeni sistem, hem prim günü hem de yaş şartlarını kademeli olarak yeniden düzenliyor.
Kademeli Emeklilik Sistemi Nasıl İşliyor?
Yeni emeklilik modeline göre, sigorta başlangıç tarihi baz alınarak emeklilik yaşı ve prim gün sayısı değişkenlik gösterecek. Bu sistem sayesinde, 2000’li yılların başında sigortalı olan kişiler, belirlenen yeni şartları sağlamaları halinde daha erken yaşta emekliliğe hak kazanabilecekler.
- Emeklilik yaşı, sigorta başlangıç yılına göre belirlenecek.
- Prim gün şartları yıl bazında yeniden yapılandırılacak.
- Yaş ve prim şartlarını birlikte karşılayanlar emekli olabilecek.
Bu sistemin ilk etapta, özellikle 2000, 2001 ve 2002 yıllarında işe başlayanları kapsaması bekleniyor.
Tarım İşçileri ve Küçük Esnafa Özel Kolaylıklar
Yeni düzenleme yalnızca şehirde çalışanları değil, kırsalda emek veren tarım işçilerini ve küçük esnafı da kapsıyor. Bu gruplar için getirilen avantajlar dikkat çekici:
- Tarım işçileri, 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 prim günü ile emekli olabilecek.
- Küçük esnaf ve çiftçiler için mevcut 9000 prim günü şartı, 7200 güne indirilerek erişim kolaylaştırılıyor.
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Her ne kadar sistem erken emekliliğe imkan tanısa da bazı önemli hususlar göz ardı edilmemeli:
- Düşük maaş riski: Erken emekli olanların maaşları, prim günü ve yaş dolayısıyla düşük olabilir.
- İki şart birlikte aranıyor: Hem yaş hem de prim gününü doldurmak zorunlu.
- Uygulama süreci devam ediyor: Yasa Meclis’ten geçse de, teknik detayların netleşmesi için alt komisyon çalışmaları devam ediyor.
Kimler Yararlanabilecek?
Yeni sistemden yararlanma hakkı olan kişiler şöyle sıralanıyor:
- 1 Ocak 2000 – 31 Aralık 2008 arasında sigortalı olanlar
- Yaş şartını sağlayıp prim eksiği bulunanlar
- Prim gününü tamamlayıp emeklilik yaşını bekleyenler
- Küçük esnaf, çiftçiler ve tarım işçileri
Başvuru Süreci ve Takvim
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanacak olan uygulama kılavuzunun ardından, başvuru süreci SGK üzerinden başlatılacak. Vatandaşlar, şartları sağladıkları takdirde e-Devlet platformu üzerinden ön başvurularını gerçekleştirebilecekler.
Bu yeni düzenleme sayesinde 2000-2008 arası sigortalılar için yıllardır beklenen emeklilik umudu gerçeğe dönüşüyor. Başvuru sürecini ve resmi açıklamaları yakından takip etmekte fayda var.