Taşköprü Postası olarak, siz değerli takipçilerimizi tarihimizin derinliklerinde bir yolculuğa davet ediyoruz. Geçmişin tozlu raflarından çıkarılan ve Osmanlı Devleti'ne büyük alimler yetiştiren Taşköprülüzade ailesinin önde gelen isimlerinden biri olan Taşköprülüzade Mustafa Efendi'yi tanıyalım.
İlyas Kara’nın kaleme aldığı Osmanlı’ya Yön Veren Kastamonulular kitabından derlenen bilgilere göre, Taşköprülüzade ailesinin ilk önemli ismi olan Mustafa Efendi, 1453 yılında Taşköprü’de doğdu. Babası Halil Efendi ve amcası Molla Muhammed Niksari’den ilk eğitimini alan Mustafa Efendi, daha sonra Bursa’ya giderek Molla Derviş Muhammed’den dersler aldı. İstanbul’a geçerek Sahn-ı Seman Medresesi’nde dönemin önemli alimleri Molla Bahaeddin, Molla Manisavizade, Kadızade ve Hocazade’den dersler alarak diplomasını aldı.
Akademik hayatına Bursa Esediyye Medresesi’nde stajyer müderris (araştırma görevlisi) olarak başlayan Mustafa Efendi, Ankara Ak Medrese, Üsküp İshak Paşa Medresesi ve Edirne Halebiyye Medresesi’nde görev yaptı.
Taşköprülüzade Mustafa Efendi’nin ilmi yetkinliği, Osmanlı Padişahı II. Bayezid’in dikkatini çekti ve kendisi, Şehzade Selim’in (Yavuz Sultan Selim) hocası olarak görevlendirildi. Yavuz Sultan Selim’in Trabzon’a vali olarak atanmasının ardından akademik kariyerine dönen Mustafa Efendi, Amasya, Bursa ve İstanbul gibi önemli şehirlerde öğrenciler yetiştirmeye devam etti.
Yavuz Sultan Selim tahta çıktıktan sonra, Mustafa Efendi’ye Halep Kadılığı görevini teklif etti. Ancak babası Halil Efendi’nin “Sakın kadı olma, çünkü bu görev büyük bir sorumluluktur.” nasihatini dinleyerek bu teklifi nazikçe reddetti. Bunun üzerine, Sultan Selim kendisini tekrar Sahn-ı Seman Medresesi’nde öğretim görevlisi olarak atadı.
1528 yılında vefat eden Mustafa Efendi, Osmanlı ilim dünyasına büyük katkılar sunmuş, sayısız öğrenci yetiştirmiş ve geride önemli eserler bırakmıştır.
- Taşköprülüzade Mustafa Efendi’nin Önemli Eserleri:
- Beydavi Tefsiri’nin bir kısmına yazdığı şerh (risale)
- Sadru’ş-Şeria adlı eserin bir kısmına yazdığı haşiye
- Risaletün Fi’l-Feraiz (Fıkıh ilmiyle ilgili bir eser)
- Risaletün Fi Hall-i Hadisi’l-İbtida (Hadis ilmiyle ilgili bir eser)
